Ettore Petrolini

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.


Articulu in logudoresu

Ettore Petrolini (Roma, 13 ennarzu 1884 – 29 làmpadas 1936) est istadu un'attore e unu drammaturgu italianu, attore ipecializzadu in su genere comicu, autore de diversas cantones, poesias e personaggios. Est cunsideradu una de sas figuras printzipales de su teatro di varietà, la rivista e s'avanspettacolo. Est ammentadu pro aer fattu sas beffes a sa dittadura, a su re e a Mussolini matessi. In su teatru italianu est una figura imprenscindibile diffatis medas l'ana leadu comente e modellu, in mesu ai cussos siguramente b'est Gigi Proietti.

Sa vida[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

In su 1907 in Genova, Ettore Petrolini e Ines Colapietro aian fattu unu cuntrattu pro una tournée in Sudamerica. Sa coppia si fit esibida in sos teatros e caffè-concerto in Argentina, Uruguay e Brasile. Petrolini bi fit torradu finas in su 1909 e in su 1911-1912, andende finas in Messico e a Cuba. E ancora in sos annos 1920 cando aiat isperimentadu su teatru futurista. In su 1921, fit torradu in Italia de improvvisu, umpare a una bellerina giovana meda de cui issu si fit innamoradu, una zerta Elma Fernandez (chi in arte si faghiat jamare Elma Criner o Elma Krimer). Su babbu de Elma aiat denunziadu sa copia ma a sa fine, bidende sas intentziones de Petrolini, los aiat perdonados. Issos duos si fin poi cojuados in su 1932 cun ritu tzivile e in su 1936 cun ritu religiosu.

Sa produtzione artistiga[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Sas cantones[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Sas cantones de Petrolini faghian parte integrante de su teatro sou. Medas de sos personaggios suos cantana cantones e filastroccas. Medas de sas cantones suas sun istadas incisas in discu e ana appidu grande successo. Una de sas pius famosas fit una cantoine de su 1926, intitulada Una gita a li castelli iscritta dae Franco Silvestri ma incisa dae Petrolini. Ma sa cantone sua pius nota est Tanto pe' cantà, cun sas peraulas de Alberto Simeoni, chi Petrolini aiat incisu in su 1932; cantone ripresa dae sa mazore parte de sos aristats pius importantes de Roma, tipu: Alvaro Amici, Gigi Proietti, Gabriella Ferri e pius de totu Nino Manfredi, chi cun custa cantone aiat appidu una fortuna manna. Su matessi si podet narrer de Gastone chi est istada replicada dae medas artistas cumpresu Alberto Sordi.

Sos iscrittos[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

  • Ti à piaciato?!!, Casa Editrice Madella – Sesto S. Giovanni, 1918 (Sa prima editzione est de su 1915)
  • Abbasso Petrolini (1922),
  • Modestia a parte (1932), obera autobiografica
  • Un po’ per celia e un po’ per non morire…, Angelo Signorelli Editore – Roma, 1936

Filmografìa[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Cullegamentos dae fora[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]