Grafia sarda autònoma

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.


Articulu in campidanesu


Est sa proposta, cun is annus unu pagu arranjada, de Antoni Lèpori (e de atrus innantis de issu). Pensada po su campidanesu ma bona a su pròpiu po is atras bariedadis, est nasça in is annus '70, candu unus cantu scriidoris ant tentu barrancus a scriri su sardu in grafia italiana.

Is chi scrint cun custu sistema po su prus pensant ca no dui bollat una bariedadi feti de sardu calada de s'artu, ma una agualadura fata de sa genti a partiri de una grafia comuna chi donjat a totus sa possibilidadi de scriri sa bariedadi locali insoru. Castiendi a sa polìtiga, sa Arrejoni Sardinja iat a podi arriciri calisisiat bariedadi de sardu e arrespundi in d-una de is duas bariedadis mannas (Logudoresu e Campidanesu), e provìntzias e comunus impreai sa bariedadi de sa cussorja insoru. De s'impreu fitianu e pùbrigu iat a nasci a giru de pagu tempus (unus cantu annus) unu modellu chi fatzat a puntu càncaru: s'idea de fundu est ca sa lìngua est una moda, e da fait sa genti chi da fueddat, no unus cantu professoris sètzius a giru de una mesa.

S'idea struturali de custu sistema est ca una lìngua de minoria no potzat impreai sa grafia de sa lìngua dominadora basçu perìgulu de biri assentau una borta po sempri su stadu de inferioridadi chi tenit e de no podi nimancu descriri a sei matessi in is bariedadis suas.
Ndi bessit unu sistema chi, jai in s'arfabetu, tenit pagus cosas in comunu cun su de s'italianu: po custu is cuncordadoris ant pigau a essemprus atras lìnguas lìnguas arromanzas e ant pigau de su connotu totu su chi podiant, po podi burrai de su sistema gràfigu cantu prus italianismus podessint.
Cunsiderendi su nùmeru de fonemas e grafemas assentaus, est forsis su sistema chi permitit mellus de scriri su sardu in calisisiat bariedadi: est fintzas prus arricu de su de Puddu, mancai no siat aicetotu pretzisu.

Sinnus caraterìstigus de custu sistema gràfigu, cara a LdM e LSU, funt:

  • su nùmeru mannu de grafemas e de fonemas assentaus;
  • k po ch de LSU e LdM;
  • ç po ci- e j po gi- de LdM (no dui funt in LSU);
  • nny po gn e lly po gli- de LdM;
  • y po j de LSU e LdM.

Acàpius de foras[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Podeis agatai prus scedas in custa pàgina Archiviadu su 7 santandria 2005 in s'Internet Archive. e in is acàpius chi eis a agatai innia.
Da impreant in medas jassus web comenti e custus (e atrus ancora):