Il giorno della civetta

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.


Articulu in logudoresu

Il giorno della civetta (in sardu:“Sa die de sa tonca") est unu romanzu de Leonardo Sciascia, cumprìdu in su 1960 e pubrigadu pro sa prima bia in su 1961 dae sa domo imprentadora Einaudi.

S'inredu[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Salvatore Colasberna, presidente de un’impresa minore de fraigamentos narada Santa Fara, est ochìidu in piazza Garibaldi, in s’ìnteri chi nch’àrtiat a su postale de Palermu.

A s’arribada de sos carabineris, sos passizeris s’allargant a fua, su postale abarrat boidu e arreant petzi su tzaferru e su coberadores, ch’in onzi casu in dae in antis de sas monturas non recunnoschent su mortu e non s’amentant de chie èsserent sos passizeris. Su bendidore de paneddas, chi fiat traballende a curtzu de su postale a s’ora de su crìmine, est iscumpartu. Unu bonete nieddu l’agatat, che a s’avesu, in s’intrada de s’iscola primària bendende sos produtos suos e l’acumpanzat a ue su marissallu. Peroe finas isse no ischit nudda, mezus naradu atrogat chi non s’est mancu abizadu de su tiru. A pustis de duas oras de pòrrogu, su paneddarzu amentat ch’in su cuzone intre via Cavour e piazza Garibaldi, a ora de sas ses, at intesu duos tiros aproghilende dae unu sachete de carvone postu a curtzu de su cantone de sa crèsia.

Sas imbestigaduras sunt cunfiadas a Bellodi su cabitanu, cumandadore de sa cumpanzia de sa bidda (chi no est fontomada mai in manera isprìtzita in tempus de su romanzu), emilianu de Parma, partisanu antigu, destinadu a devenner abogadu, peroe abarradu servende s’arma in su nùmene de àteros ideales, sena cumpartzire, in mesu de s’àteru, s’atmosfera de mudulea chi caraterizat sa Sitzìlia e sos abitadores suos.

In s’ìnteri, in unu tzilleri de Roma, una pessone polìtiga importante pedit a un’onoràbile de su partidu suo (chi s’atuat esser sa Democrassia Cristiana) de mandare tramudare a Bellodi, pro neghe de sos probremas chi est causende, sende chi definit su mortorzu de Colasberna comente crìmine mafiosu. Bellodi, intre tantu, pòrrogat unu cunfiadore suo, dupruzoghista cunnotu dae sa màfia: Calogero Dibella naradu Parrinieddu. Su cabitanu, ascurtende sas mentiras contadas dae s’informadore, resessit in onzi manera, cun sos modales suos amàbiles de “continentale”, a ischire su nùmene de Rosario Pizzuco, s’instigadore possìbile.

Su cabitanu, mezus naradu su brigaderi, retzit su nùmene de su mortore presùmidu, Diego Marchica naradu Zicchinetta, dae sa muzere de Paolo Nicolosi, unu pudadore iscumpartu e seguramente ochìidu pro aer recunnotu s’assassinu, dadas sas cointzidèntzias a inghìriu de s’iscumparta sua. Bellodi, in su condaghe imbestigativu de Marchica, iscòberit chi est un’ochidore a comandu cunnotu, protzessadu e cundennadu pro medas delitos, peroe iscausadu pro àteros tantos a resone de sas proas no bastantes. In prus de custu, notat una fotografia chi lu retratat paris cun donnu Calogero Guicciardo e Livigni s’onoràbile.

Intre tempus, Parrinieddu est assassinadu e Bellodi lograt, gràssias a una testimonia orioladora iscrita in antis de morrer, chi Marchica, Pizzuco e donnu Marianu Arena su nonnu siant arressados, peroe su pòrrogu non dat perunu resurtadu. In s’addòviu suo cun Bellodi, Sciascia faghet pronuntziare a donnu Marianu sa fràsia chi cuntenet s’ispressura idiomàtiga “quaquaraquà”, destinada a si fagher fontomada a beru e relassionada in sa curtura pobulare cun su mundu mafiosu e sos cuntzetos chi lu gubernant.

In s'atualidade, no esistint bortaduras in sardu de custu romanzu.