Rëbra: diferèntzias tra is versiones

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.
Content deleted Content added
m curretzioni minori de trasliteradura
m Curreta faddina de s'editori visuali
Lìnia 2: Lìnia 2:
Is '''rëbra''' (in russu: рёбра, a manera literale ''costas'') fiant discos a micro-surcu improvisados realizados cun lastras pro [[Radiografias|radiografia]]. Realizados prus che totu intre is annos chimbanta e sessanta in [[Unione Sovietica|Unione Soviètica]]<ref>{{Tzita libru|autore=Donald J. Raleigh|tìtulu=Russia's sputnik generation: Soviet baby boomers talk about their lives|url=https://www.worldcat.org/oclc/191935658|data=2006|editore=Indiana University Press|ISBN=0253112141}}</ref><ref>{{Tzita libru|autore=William Minor|tìtulu=Unzipped souls: a jazz journey through the Soviet Union|url=https://www.worldcat.org/oclc/31377027|data=1995|editore=Temple University Press|ISBN=1566393248}}</ref>, is rëbra rapresentaiant una manera impreada in su mercadu nieddu e in su contrabbandu pro distribuire sa mùsica, tzensurada dae su regìmene, de artistas emigrados, comente a Pëtr Leščenko, opuru de artistas otzidentales comente [[Elvis Presley]], [[The Beatles]], [[The Rolling Stones]], [[The Beach Boys]], [[Issa Fitzgerald]] e [[Chubby Checker]].<ref>{{Tzita publicatzione|autore=S. Frederick Starr|annu=1983|tìtulu=The Rock Inundation|rivista=The Wilson Quarterly|volume=7|nùmeru=4|pp=58-67}}</ref><ref>{{Tzita publicatzione|autore=Richard West|annu=1965|mese=giugno|tìtulu=Reds Like Rock and Roll...but Need Interpretation|rivista=Los Angeles Times}}</ref> Is genias musicales tzensuradas includiant folk underground, registratziones in àmbitu polìticu, [[jazz]], boogie-woogie, [[rock and roll]]<ref name="stampa">{{Tzita web|url=https://www.lastampa.it/esteri/2017/09/17/news/nell-urss-della-guerra-fredda-elvis-era-musica-delle-ossa-1.34421641|tìtulu=Nell’Urss della Guerra Fredda, Elvis era “musica delle ossa”|autore=Giuseppe Agliastro|data=2017-09-17|atzessu=2020-12-20}}</ref>, e in generale cale si siat genia o cantzone chi poderet èssere cunsideradu una minetza a su regìmene sovièticu.<ref name="scuola">{{Tzita web|url=https://www.scuolafuorinorma.it/roentgenizdat-boogie-bones-music/|tìtulu=La musica delle ossa|autore=Alessandro Aiello|data=2017-09-29|atzessu=2020-12-20}}</ref>
Is '''rëbra''' (in russu: рёбра, a manera literale ''costas'') fiant discos a micro-surcu improvisados realizados cun lastras pro [[Radiografias|radiografia]]. Realizados prus che totu intre is annos chimbanta e sessanta in [[Unione Sovietica|Unione Soviètica]]<ref>{{Tzita libru|autore=Donald J. Raleigh|tìtulu=Russia's sputnik generation: Soviet baby boomers talk about their lives|url=https://www.worldcat.org/oclc/191935658|data=2006|editore=Indiana University Press|ISBN=0253112141}}</ref><ref>{{Tzita libru|autore=William Minor|tìtulu=Unzipped souls: a jazz journey through the Soviet Union|url=https://www.worldcat.org/oclc/31377027|data=1995|editore=Temple University Press|ISBN=1566393248}}</ref>, is rëbra rapresentaiant una manera impreada in su mercadu nieddu e in su contrabbandu pro distribuire sa mùsica, tzensurada dae su regìmene, de artistas emigrados, comente a Pëtr Leščenko, opuru de artistas otzidentales comente [[Elvis Presley]], [[The Beatles]], [[The Rolling Stones]], [[The Beach Boys]], [[Issa Fitzgerald]] e [[Chubby Checker]].<ref>{{Tzita publicatzione|autore=S. Frederick Starr|annu=1983|tìtulu=The Rock Inundation|rivista=The Wilson Quarterly|volume=7|nùmeru=4|pp=58-67}}</ref><ref>{{Tzita publicatzione|autore=Richard West|annu=1965|mese=giugno|tìtulu=Reds Like Rock and Roll...but Need Interpretation|rivista=Los Angeles Times}}</ref> Is genias musicales tzensuradas includiant folk underground, registratziones in àmbitu polìticu, [[jazz]], boogie-woogie, [[rock and roll]]<ref name="stampa">{{Tzita web|url=https://www.lastampa.it/esteri/2017/09/17/news/nell-urss-della-guerra-fredda-elvis-era-musica-delle-ossa-1.34421641|tìtulu=Nell’Urss della Guerra Fredda, Elvis era “musica delle ossa”|autore=Giuseppe Agliastro|data=2017-09-17|atzessu=2020-12-20}}</ref>, e in generale cale si siat genia o cantzone chi poderet èssere cunsideradu una minetza a su regìmene sovièticu.<ref name="scuola">{{Tzita web|url=https://www.scuolafuorinorma.it/roentgenizdat-boogie-bones-music/|tìtulu=La musica delle ossa|autore=Alessandro Aiello|data=2017-09-29|atzessu=2020-12-20}}</ref>


Sunt connotos fintzas comente a '''rentgenizdat''' (dae su russu ''рентген, rentgen, ''unu faeddu impreadu pro indicare is "rajos X", ''e издать, izdat''', ''publicare'') e comente '''mùsica de ossu'''.<ref name="scuola">{{Tzita web|url=https://www.scuolafuorinorma.it/roentgenizdat-boogie-bones-music/|tìtulu=La musica delle ossa|autore=Alessandro Aiello|data=2017-09-29|atzessu=2020-12-20}}</ref>
Sunt connotos fintzas comente a '''rentgenizdat''' (dae su russu ''рентген, rentgen, ''unu faeddu impreadu pro indicare is "rajos X", ''e издать, izdat', ''publicare'') e comente '''mùsica de ossu'''.<ref name="scuola">{{Tzita web|url=https://www.scuolafuorinorma.it/roentgenizdat-boogie-bones-music/|tìtulu=La musica delle ossa|autore=Alessandro Aiello|data=2017-09-29|atzessu=2020-12-20}}</ref>


== Produtzione ==
== Produtzione ==

Revisione de is 08:21, 19 Fre 2021

Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Carchi esempru de rëbra de is annos chimbanta ammustrados in sa Galleria Vinzavod de Mosca.

Is rëbra (in russu: рёбра, a manera literale costas) fiant discos a micro-surcu improvisados realizados cun lastras pro radiografia. Realizados prus che totu intre is annos chimbanta e sessanta in Unione Soviètica[1][2], is rëbra rapresentaiant una manera impreada in su mercadu nieddu e in su contrabbandu pro distribuire sa mùsica, tzensurada dae su regìmene, de artistas emigrados, comente a Pëtr Leščenko, opuru de artistas otzidentales comente Elvis Presley, The Beatles, The Rolling Stones, The Beach Boys, Issa Fitzgerald e Chubby Checker.[3][4] Is genias musicales tzensuradas includiant folk underground, registratziones in àmbitu polìticu, jazz, boogie-woogie, rock and roll[5], e in generale cale si siat genia o cantzone chi poderet èssere cunsideradu una minetza a su regìmene sovièticu.[6]

Sunt connotos fintzas comente a rentgenizdat (dae su russu рентген, rentgen, unu faeddu impreadu pro indicare is "rajos X", e издать, izdat', publicare) e comente mùsica de ossu.[6]

Produtzione

Registradore de discos subra lastras radiogràficas.

Is primas produtziones de sa mùsica de ossu ddas ant fatas in Ungheria in sa ràdiu de istadu de Budapest.[6] In piessìnniu, Ruslan Bogoslowskij e Boris Taigin ant impreadu custu mètodu pro copiare registratziones militares.

Radiografias mèdicas beras fiant comporadas o recuperadas dae refudos de ispidales o clìnicas pro realizare is registratziones. Is lastras fiant segadas in discos de 7"[7] e istampadas in tzentru cun una sigareta allumada.[8] Segundu su musicòlogu russu Artemij Troickij, "is surcos beniant trapados [a 78 arròllios a su minutu] cun s'agiudu de màchinas ispetziales (realizadas, narant, cun fonògrafos betzos dae manos cospiratzionistas sàbias) [...] Sa calidade fiat mala meda, ma su prètziu fiat bàsciu, unu rublo o unu rublo e mesu."[9] Is discos podiant èssere riproduidos isceti chimbe o màssimu deghe bortas.[10]

Is discos fiant trapados in una cara isceti e a subra de issos non cumpariant tìtulos de album, artistas o cantzones, ma isceti unu còdighe.[6] In custos discos s'ispissu si podent bìdere minudas de radiografia, a esempru iscàtulas crànicas, gàbbias toràcicas, ossos de manu, de bratzu e de anca.[5]

Legalidade

S'acostamentu clandestinu a sa tzirculatzione de mùsica istràngia proibida at batidu a s'aprovatzione de una lege de tzensura in su 1958 chi at proibidu sa produtzione in domo de intzisiones chi fiat sighende "una moda criminale tepista".[6][7] Cun "moda tepista" si fiat fatu unu riferimentu a is stiljagi (de su russu stil', istile), una suta-cultura difùndida in sa gioventude soviètica chi abbratzaiat is modas otzidentales.[11]

Sa cundenna pro possessu de mùsica "de iseologia istràngia" siat su litzentziàmentu immediadu e sa presone.[6] Bogoslowskij fiat istadu arrestadu tres bortas pro custu motivu.

The X-Ray Audio Project

A pustis de àere bidu unu rëbra in San Pietroburgo a pustis de un'esibitzione in su 2013, su mùsicu inglesu Stephen Coates de su grupu The Real Tuesday Weld at incumentzadu su The X-Ray Audio Project, un'idea pro frunire prus informatziones a pitzus de is rentgenizdat cun immàgines, registratziones àudiu e intervistas.[12] A pustis de annos medas de chirca e intervistas a is creadores de rëbra, at publicadu in santandria de su 2015 su libru "X-Ray Audio" The Strange Story of Soviet Music on the Bone, su primu a tratare custu argumentu.

In làmpadas 2015, Coates at tentu un'arresonu a pitzus de s'argumentu in sa cunferèntzia TED (Technology Entertainment Design) de Cracovia.[13] In paris cun su chircadore e artista de su sonu Aleksander Kolkowski, Coates at contadu s'istòria de is chi faghiant is rëbra e at fatu unas cantu intzisiones in pùblicu pro ammustrare su protzessu. Sa mustra itinerante de Coates creada cun su fotògrafu Paul Heartfield at atiradu meda s'atentu de is mèdias comente a The Guardian e su programma BBC Today. In cabudanni 2016, ambos ant publicadu su documentàriu Roentgenizdat cun intervistas a is autores sovièticos beros e materiale de archìviu.

Riferimentos

  1. Donald J. Raleigh, Russia's sputnik generation: Soviet baby boomers talk about their lives, Indiana University Press, 2006, ISBN 0253112141.
  2. William Minor, Unzipped souls: a jazz journey through the Soviet Union, Temple University Press, 1995, ISBN 1566393248.
  3. S. Frederick Starr, The Rock Inundation, in The Wilson Quarterly, vol. 7, nº 4, 1983, pp. 58-67.
  4. Richard West, Reds Like Rock and Roll...but Need Interpretation, in Los Angeles Times, giugno 1965.
  5. 5.0 5.1 Giuseppe Agliastro, Nell’Urss della Guerra Fredda, Elvis era “musica delle ossa”, in lastampa.it, 17 cabudanni 2017. URL consultadu su 20 nadale 2020.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 Alessandro Aiello, La musica delle ossa, in scuolafuorinorma.it, 29 cabudanni 2017. URL consultadu su 20 nadale 2020.
  7. 7.0 7.1 Gladys D. Ganley, Unglued empire: the Soviet experience with communications technologies, Ablex Pub. Corp, 1996, ISBN 1567501974.
  8. Clare Wilson, Bone collectors, in New Scientist, vol. 228, nº 3051, 2015-12, pp. 24–25, DOI:10.1016/s0262-4079(15)31752-8.
  9. James Riordan, Soviet youth culture, Macmillan, 1989, ISBN 0333462319.
  10. Wendell Logan, Satrina Yrina e Victor Lebedev, The Development of Jazz in the Former Soviet Union: An Interview with Victor Lebedev, in Black Music Research Journal, vol. 12, nº 2, 1992, pp. 227–232, DOI:10.2307/779443.
  11. Mark Edele, Strange Young Men in Stalin's Moscow: The Birth and Life of the Stiliagi, 1945-1953, in Jahrbücher für Geschichte Osteuropas, 2002, pp. 37-61.
  12. Pete Paphides, Bone music: the Soviet bootleg records pressed on x-rays, in theguardian.com, 29 ghennàrgiu 2015.
  13. Filmadu vìdeu Stephen Coates, The story of X-Ray Audio: What would you risk for the sake of music?, in YouTube.

Bibliografia

Ligòngios esternos