Finlàndia: diferèntzias tra is versiones

Modìfica sos ligàmenes
Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.
Browse history interactively
← Càmbiu in segusCàmbiu in antis →
Content deleted Content added
VisualeWikitext
File
No edit summary
Etichetas: Visual edit: Switched Disambiguation links
Lìnia 1: Lìnia 1:
{{LSC}}
{|align="right" rules="all" cellpadding="3" cellspacing="0" style="margin: 0 0 1em 1em; border:1px solid #999; border-right-width: 1px; border-bottom-width: 1px; background-color: aliceblue"
{{Istadu
! colspan="3" style="background-color: #BBDEFD" |
|ligàmeneBandera=Flag of Finland.svg
{| style="background: #BBDEFD" align="center" width="60%"
|ligàmeneIstemma=Coat of arms of Finland.svg
| padding=0px|
|nùmeneAtuale=Finlàndia
| style="background: #BBDEFD" align="center" width="60%" |<font color=black size=4>'''{{{nòmene|Republic of Finland}}}'''<br />
|pàginaBandera=Bandera de sa Finlàndia
<small>'''{{{nòmene|Suomen tasavalta}}}'''</small>
|pàginaIstemma=Istemma de sa Finlàndia
| padding=0px|
|ligàmeneLocalizatzione=EU-Finland.svg
|}
|LigàmeneMapa=Finland map.gif
|-----
|limba=[[Limba finlandesa|finlandesu]]
|
|indipendèntzia = 4 de ghennàrgiu de su [[1918]] dae s'[[Impèriu Russu]]; sa proclamatzione fiat ancontèssida su 6 de nadale de su [[1917]]
|
|intradaONU=14 de nadale de su [[1955]]
|-----
|nùmeneUfitziale=Repùblica da Finlàndia
| colspan=2 align="center" bgcolor=white |[[File:Flag of Finland.svg|left|100px|thumb|Bandèlla de s'Finlàndia]][[File:Coat of arms of Finland.svg|right|100px|thumb|Istema de sa Repubbrica Finlàndia]]
|populatzioneAnnu=2020
|-----
|populazione=5.536.146
| colspan=2 align="center" bgcolor=white|[[File:EU-Finland.svg|center|150px]]
|populatzioneDensidade=18
|-----
|festa=6 de nadale
! bgcolor="#BBDEFD" colspan="2" | ''Informatziones''
|istadu antepostu=[[File:Flag of Finland (1918–1920).svg|15px]] [[Regnu de Finlàndia]]
|-----
|mannàriaAbba=10,2
|nùmene currente
|mannàriaÒrdine=65
|Finland
|mannàriaTotale=338.424,38
|-----
|valuta=[[Euro]]
|nùmene cumpridu
|PILPPCprocapiteValuta=$
|Republic of Finland
|PIL=275.321
|-----
|PIL annu=2018
|nùmene ufitziale
|PILPPC=256.456
|Republic of Finland
|PILPPCValuta=$
|-----
|PILPPCAnnu=2018
|limba
|PILproabitante=PIL/ab: 49.845 $ USA
|Finnish
|PILValuta=$
|-----
|PILprocapite=49.845
|capitale
|PILprocapiteValuta=$
|[[Helsinki]]
|capitaleAbitantes=648.650
|-----
|làcanas= [[Lettonia|Letònia]], [[Russia|Rùssia]]
|Abitantes de sa capitale
|continente=[[Europa]]
|629.512 (2016)
|capitaleAbitantesAnnu=2018
|-----
|capitale=[[Helsinki]]
|governu
|Repùbbrica parlamentare
|guvernu=[[repùblica parlamentare]]
|populatzioneTotale=5.536.146
|-----
|motu=([[limba èstone|ET]]) Mu isamaa, mu õnn ja rõõm<br />{{sc}} Sa pàtria mia, sa felitzidade mia e su prexu miu
|presidente
|oràriu=[[UTC+2]] ([[Ora legale]]: [[UTC+3]])
|Sauli Niinistö
|coordinadas=no}}
|-----
{{coord|format=dms|display=title}}
|primu ministru
Sa '''Finlàndia''' (in [[Limba finlandesa|finlandesu]]: ''Suomi'', in [[Limba isvedesa|isvedesu]]: ''Finland''), ufitzialmente '''Repùblica de Finlàndia''' (in [[Limba finlandesa|finlandesu]]: ''Suomen tasavalta'' e in [[Limba isvedesa|isvedesu]]: ''Republiken Finland''),<ref>{{Tzita web|url=https://finlex.fi/fi/laki/ajantasa/1999/19990731#a731-1999|tìtulu=Suomen perustuslaki}}</ref> est un'istadu de s'[[Europa setentrionale]], parte de sa regione nodida che a [[Fennoscàndia]] e de sa [[penìsula iscandìnava]]. Allàcanat cun s'[[Isvetzia|Isvètzia]] a ovest, sa [[Norvègia]] a norte e sa [[Rùssia]] a est. S'incarat a sud a su [[golfu de Finlàndia]], subra de sa cale riba meridionale s'agatat fache a pare s'[[Estònia]]. Est membru de s'[[Unione Europea|Unione europea]].
|
|-----
|proclamatzione
|29/3/1809
|-----
|Nàschida <br/>
|
|-----
|intada a s’ONU
|
|-----
|intrada a s’UE
|1/1/1995
|-----
|superfìtzie totale <br/>([[km²]])
| 338.424
|-----
|superfitzie Abba <br/>([[km²]])
| 10
|-----
|populatzione totale
|5.488.543 (2016)
|-----
|densidade de populatzione <br/>([[a/km²]])
|18
|-----
|continente
|[[Europa]]
|-----
|oràriu
|UTC+2 (CET)<br/><small>UTC+3(CEST) in s’ora legale</small>
|-----
|PIL
|=
|-----
|PIL procapite
|$41.690
|-----
|HDI
|0.883 (2014)
|-----
|moneda
|{{{Moneda|Euro}}}
|-----
|tld
|.fi, .eu
|-----
|telèfonu
| [[+358]]
|-----
|targa
|
|-----
|innu
|
|-----
|Festha natzionale
|
|-----
|}
[[File:Koli National Park in Northern Karelia.jpg|left|thumb|Pielinen]]
Sa '''Finlandia''' est una natzione de s'[[Europa]]. Sa capitale sua est [[Helsinki]].


In Finlàndia bivent unos 5,5 milliones de persones, pro sa majoria cuntzentradas in is regiones meridionales. In trèmenes de superfìtzie, est cun una istèrrida de 338.424,38 km² su de oto prus istados mannos de [[Europa]] e s'istadu cun prus densidade bàscia de populatzione de s'[[Unione Europea|Unione europea]]. A livellu polìticu, est una [[repùblica parlamentare]] cun unu guvernu tzentrale cun sede in sa capitale [[Helsinki|Hèlsinki]], is guvernos locales in 336 comunos e una regione autònoma, is [[ìsulas Åland]]. Tzirca unu millione de bividores bivet in sa zona de sa conurbatzione de Hèlsinki (cumposta dae [[Helsinki|Hèlsinki]], [[Espoo]], [[Kauniainen]] e [[Vantaa]]) e su tres unu de su [[Produtu Internu Brutu|produtu internu brutu]] de su paisu est prodùidu in ie. Unas àteras tzitades mannas sunt [[Tampere]], [[Turku]], [[Oulu]], [[Jyväskylä]], [[Lahti]] e [[Kuopio]].[[File:Koli National Park in Northern Karelia.jpg|left|thumb|Pielinen]]Sa Finlàndia at fatu parte de su [[Regnu de Isvètzia]] dae su [[sèculu XII]] a su [[1809]], cando fiat fatu unu granducadu autònomu a s'internu de s'[[Impèriu Russu]] fintzas a sa [[Rivolutzione de santugaine|rivolutzione de su 1917]]. Su 6 nadale de cuss'annu sa Finlàndia at otentu s'indipendèntzia, sighida dae una [[Gherra tzivile finlandesa|gherra tzivile]] acabada cun sa derrota de is "Rujos" filo-bolscevicos a banda de is filo-cunservadores "Biancos" sustentados dae s'[[Impèriu tedescu|Impèriu Tedescu]]. A pustis de unu tentativu curtzu de istabilire una monarchia in s'Istadu, sa Finlàndia si fiat fata repùblica.

S'esperièntzia finlandesa de sa [[segunda gherra mundiale]] at interessadu tres cunflitos dislindados: sa [[gherra de ierru]] (1939-1940) e sa [[gherra de sighidura]] (1941-1944) contra de s'[[Unione Sovietica|Unione Soviètica]], e sa [[gherra de Lapònia]] (1944-1945) contra de sa [[Germània nazista]]. In ogni gherra, s'esèrtzitu de sa Repùblica de Finlàndia fiat ghiadu dae [[Carl Gustaf Emil Mannerheim|C. G. E. Mannerheim]], maresciallu de Finlàndia. A pustis de sa fine de sa gherra, sa Finlàndia at aderidu a s'[[ONU|Organizatzione de is Natziones Unidas]] (ONU) in su [[1955]], a s'[[Organizatzione pro sa Cooperatzione e s'Isvilupu Econòmicu|Organizatzione pro sa cooperatzione e s'isvilupu econòmicu]] (OCSE) in su [[1969]], a s'[[Unione Europea|Unione europea]] in su [[1995]] e a sa [[Zona euro|zona èuro]] giai dae su cumintzu in su [[1999]]. Durante custu tempus, at pesadu un'[[Istadu sotziale]] ampru in istile nòrdicu.

Sa Finlàndia fiat in incuidada respetu a s'industrializatzione, abarrende un'Istadu in massimamente agrìculu fintzas a su trìulas de su [[1949]]. A coa, s'isvilupu econòmicu est istadu lestru, tantis chi oe in die est unu de sos Istados prus ricos de su mundu. Segundu unas cantas medidas, sa Finlàndia tenet su mègius sistema educativu in Europa e est istada classificada unu de is Istados prus paghiosos e economicamente cumpetitivos de su mundu. Est istada fintzas classificada unu de sos Istados a su mundu cun sa prus calidade arta de vida. Segundu sa rivista [[Newsweek]] sa Finlàndia est "su mègius Paisu de su mundu" in su [[2010]].<ref>{{Tzita web|url=https://www.newsweek.com/best-countries-world-71817|tìtulu=The Best Countries in the World}}</ref>
==Riferimentos==
<references/>
==Àteros progetos==
{{commons|Category:Finland|Finlàndia}}
{{Europa}}
{{Europa}}


Revisione de is 10:44, 9 Stg 2021

Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Finlàndia
Finlàndia – Bandera Finlàndia - Istemma
(detàllios) (detàllios)
(ET) Mu isamaa, mu õnn ja rõõm
(SC) Sa pàtria mia, sa felitzidade mia e su prexu miu
Finlàndia - Localizzazione
Finlàndia - Localizzazione
Datos amministrativos
Nùmene intreu Finlàndia
Nùmene ufitziale Repùblica da Finlàndia
Limbas ufitziales finlandesu
Capitale Helsinki  (648.650 ab. / 2018)
Polìtica
Forma de guvernu repùblica parlamentare
Indipendèntzia 4 de ghennàrgiu de su 1918 dae s'Impèriu Russu; sa proclamatzione fiat ancontèssida su 6 de nadale de su 1917
Intrada in s'ONU 14 de nadale de su 1955
Mannària
Totale 338.424,38 km² (65º)
% de sas abbas 10,2%
Populatzione
Totale 5.536.146 ab. (2020)
Densidade 18 ab./km²
Nùmene de sos abitantes Template:AggNaz
Geografia
Continente Europa
Làcanas Letònia, Rùssia
Fusu oràriu UTC+2 (Ora legale: UTC+3)
Economia
Valuta Euro
Vàrias
Còdighes ISO 3166 FI, FIN, 246
TLD .fi
Prefissu tel. +358
Sigla autom. FIN
Innu natzionale Maamme
Festa natzionale 6 de nadale
Evolutzione istòrica
Istadu antepostu Regnu de Finlàndia
 

Coordinadas: 65°N 27°E / 65°N 27°E65; 27

Sa Finlàndia (in finlandesu: Suomi, in isvedesu: Finland), ufitzialmente Repùblica de Finlàndia (in finlandesu: Suomen tasavalta e in isvedesu: Republiken Finland),[1] est un'istadu de s'Europa setentrionale, parte de sa regione nodida che a Fennoscàndia e de sa penìsula iscandìnava. Allàcanat cun s'Isvètzia a ovest, sa Norvègia a norte e sa Rùssia a est. S'incarat a sud a su golfu de Finlàndia, subra de sa cale riba meridionale s'agatat fache a pare s'Estònia. Est membru de s'Unione europea.

In Finlàndia bivent unos 5,5 milliones de persones, pro sa majoria cuntzentradas in is regiones meridionales. In trèmenes de superfìtzie, est cun una istèrrida de 338.424,38 km² su de oto prus istados mannos de Europa e s'istadu cun prus densidade bàscia de populatzione de s'Unione europea. A livellu polìticu, est una repùblica parlamentare cun unu guvernu tzentrale cun sede in sa capitale Hèlsinki, is guvernos locales in 336 comunos e una regione autònoma, is ìsulas Åland. Tzirca unu millione de bividores bivet in sa zona de sa conurbatzione de Hèlsinki (cumposta dae Hèlsinki, Espoo, Kauniainen e Vantaa) e su tres unu de su produtu internu brutu de su paisu est prodùidu in ie. Unas àteras tzitades mannas sunt Tampere, Turku, Oulu, Jyväskylä, Lahti e Kuopio.

Pielinen

Sa Finlàndia at fatu parte de su Regnu de Isvètzia dae su sèculu XII a su 1809, cando fiat fatu unu granducadu autònomu a s'internu de s'Impèriu Russu fintzas a sa rivolutzione de su 1917. Su 6 nadale de cuss'annu sa Finlàndia at otentu s'indipendèntzia, sighida dae una gherra tzivile acabada cun sa derrota de is "Rujos" filo-bolscevicos a banda de is filo-cunservadores "Biancos" sustentados dae s'Impèriu Tedescu. A pustis de unu tentativu curtzu de istabilire una monarchia in s'Istadu, sa Finlàndia si fiat fata repùblica.

S'esperièntzia finlandesa de sa segunda gherra mundiale at interessadu tres cunflitos dislindados: sa gherra de ierru (1939-1940) e sa gherra de sighidura (1941-1944) contra de s'Unione Soviètica, e sa gherra de Lapònia (1944-1945) contra de sa Germània nazista. In ogni gherra, s'esèrtzitu de sa Repùblica de Finlàndia fiat ghiadu dae C. G. E. Mannerheim, maresciallu de Finlàndia. A pustis de sa fine de sa gherra, sa Finlàndia at aderidu a s'Organizatzione de is Natziones Unidas (ONU) in su 1955, a s'Organizatzione pro sa cooperatzione e s'isvilupu econòmicu (OCSE) in su 1969, a s'Unione europea in su 1995 e a sa zona èuro giai dae su cumintzu in su 1999. Durante custu tempus, at pesadu un'Istadu sotziale ampru in istile nòrdicu.

Sa Finlàndia fiat in incuidada respetu a s'industrializatzione, abarrende un'Istadu in massimamente agrìculu fintzas a su trìulas de su 1949. A coa, s'isvilupu econòmicu est istadu lestru, tantis chi oe in die est unu de sos Istados prus ricos de su mundu. Segundu unas cantas medidas, sa Finlàndia tenet su mègius sistema educativu in Europa e est istada classificada unu de is Istados prus paghiosos e economicamente cumpetitivos de su mundu. Est istada fintzas classificada unu de sos Istados a su mundu cun sa prus calidade arta de vida. Segundu sa rivista Newsweek sa Finlàndia est "su mègius Paisu de su mundu" in su 2010.[2]

Riferimentos

  1. ↑ Suomen perustuslaki, in finlex.fi.
  2. ↑ The Best Countries in the World, in newsweek.com.

Àteros progetos

Sister project Wikimedia Commons tenet files chi ligant a: Finlàndia
Bogadu dae "https://sc.wikipedia.org/w/index.php?title=Finlàndia&oldid=173820"