Intersessualidade: diferèntzias tra is versiones

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.
Browse history interactively
← Càmbiu in segusCàmbiu in antis →
Content deleted Content added
VisualeWikitext
No edit summary
No edit summary
Lìnia 55: Lìnia 55:
'''Intersessualidade''' est unu tèrmine impreadu pro descrìere cunditziones disvariadas in ue is persones tenent is [[Caràtere sessuale|caràteres sessuales]] primàrios e/o segundàrios chi non sunt definìbiles petzi [[Òmine|masculinos]] o [[Fèmina|femininos]]. Segundu s'[[Artu cummissariadu de is Natziones Unidas pro is deretos umanos]], is persones intersessuales tenent unu corpus chi "non currespondet a sa definitzione tìpica de is corpos masculinos o femininos"<ref>{{Tzita web|url=https://www.unfe.org/wp-content/uploads/2017/05/UNFE-Intersex.pdf|tìtulu=Intersex|limba=inglesu}}</ref>.
'''Intersessualidade''' est unu tèrmine impreadu pro descrìere cunditziones disvariadas in ue is persones tenent is [[Caràtere sessuale|caràteres sessuales]] primàrios e/o segundàrios chi non sunt definìbiles petzi [[Òmine|masculinos]] o [[Fèmina|femininos]]. Segundu s'[[Artu cummissariadu de is Natziones Unidas pro is deretos umanos]], is persones intersessuales tenent unu corpus chi "non currespondet a sa definitzione tìpica de is corpos masculinos o femininos"<ref>{{Tzita web|url=https://www.unfe.org/wp-content/uploads/2017/05/UNFE-Intersex.pdf|tìtulu=Intersex|limba=inglesu}}</ref>.


Is persones intersessuales sunt nàschidas cun caràteres sessuales chi no intretzant cun is assuntos tìpicos binàrios de su corpus masculinu o femininu<ref>{{Tzita web|url=http://www.intersexesiste.com/cose-lintersessualita/|tìtulu=Cos’è l’intersessualità?|editore=|limba=italianu}}</ref>, duncas s'intersessualidade non podet èssere achirida. Esistent formas vàrias de intersessualidade chi podent cunsìstere in variatziones fìsicas in respetu a is [[genitales]], a is [[Gònade|gònades]], a is [[Marcadore genèticu|marcadores genèticos]], a is [[Ormone|ormones]], a is [[Cromosoma|cromosomas]], a sos òrganos reprodutivos e a totu s'aspetu somàticu de su gènere de una persone. Non totu is formas de intersessualidade sunt visìbiles a su naschimentu, unas cantas, comente a s'ormonale, sunt visìbiles petzi dae sa [[pubertade]] a sighire. Unas àteras, comente sa cromosòmica, sunt formas de intersessualidade invisìbiles chi podent èssere iscobertas petzi pro mèdiu de unos esàmenes mèigos determinados, duncas unas cantas persones intersessuales no ischint mancu de partènnere a custu grupu. Segundu sos istùdios de [[Anne Fausto-Sterling]], su 1,7% de sa populatzione mundiale est intersessuale<ref>{{Tzita web|url=https://isna.org/faq/frequency/|tìtulu=How common is intersex?|limba=inglesu}}</ref>.
Is persones intersessuales sunt nàschidas cun caràteres sessuales chi no intretzant cun is assuntos tìpicos binàrios de su corpus masculinu o femininu<ref>{{Tzita web|url=http://www.intersexesiste.com/cose-lintersessualita/|tìtulu=Cos’è l’intersessualità?|editore=|limba=italianu}}</ref>, duncas s'intersessualidade non podet èssere achirida. Esistent formas vàrias de intersessualidade chi podent cunsìstere in variatziones fìsicas in respetu a is [[genitales]], a is [[Gònade|gònades]], a is [[Marcadore genèticu|marcadores genèticos]], a is [[Ormone|ormones]], a is [[Cromosoma|cromosomas]], a sos òrganos reprodutivos e a totu s'aspetu somàticu de su gènere de una persone. Non totu is formas de intersessualidade sunt visìbiles a su naschimentu, unas cantas, comente sa ormonale, sunt visìbiles petzi dae sa [[pubertade]] a sighire. Unas àteras, comente sa cromosòmica, sunt formas de intersessualidade invisìbiles chi podent èssere iscobertas petzi pro mèdiu de unos cantos esàmenes mèigos determinados, duncas s'agatant persones intersessuales no ischint mancu de partènnere a custu grupu. Segundu sos istùdios de [[Anne Fausto-Sterling]], su 1,7% de sa populatzione mundiale est intersessuale<ref>{{Tzita web|url=https://isna.org/faq/frequency/|tìtulu=How common is intersex?|limba=inglesu}}</ref>.


Cun totu ca custas variatziones in generale non minetzant sa salude fìsica (petzi in unas tzircustàntzias pretzisas s'agatant problemas de salude relatados), fatu·fatu is persones cun custas variatziones biològicas padessent o ant padèssidu una medicalizatzione forte pro neghe de sas implicatziones de sa cunditzione issoro in respetu a su gènere sotziale.<ref>{{Tzita web|url=http://www.intersexesiste.com/cose-lintersessualita/|tìtulu=Cos’è l’intersessualità?|limba=italianu}}</ref>
Cun totu ca custas variatziones in generale non minetzant sa salude fìsica (petzi in unas tzircustàntzias pretzisas s'agatant problemas de salude relatados), fatu·fatu is persones cun custas variatziones biològicas padessent o ant padèssidu una medicalizatzione forte pro neghe de sas implicatziones de sa cunditzione issoro in respetu a su gènere sotziale.<ref>{{Tzita web|url=http://www.intersexesiste.com/cose-lintersessualita/|tìtulu=Cos’è l’intersessualità?|limba=italianu}}</ref>


In tempus coladu procusta cunditzione s'impreaiat su trèmene [[ermafroditismu]], chi però no est curretu, sende chi si custu si referit a sa presèntzia in su matessi tempus de ambos is duos aparatos reprodutivos in su matessi indivìduu. Custa caraterìtisca est in s'ispètzie umana meda rara e non descriet sa cumplessidade de sa casìstica de sos intersessuales in s'imparis.<ref>{{Tzita web|url=https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/001669.htm|tìtulu=Intersexualidad|limba=ispagnolu}}</ref>
In tempus coladu pro custas cunditziones s'impreaiat su trèmene [[ermafroditismu]], chi però no est curretu, sende chi si custu si referit a sa presèntzia in su matessi tempus de ambos is duos aparatos reprodutivos in unu indivìduu solu. Custa caraterìtisca est in s'ispètzie umana meda rara e non descriet sa cumplessidade de sa casìstica de sos intersessuales in s'imparis.<ref>{{Tzita web|url=https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/001669.htm|tìtulu=Intersexualidad|limba=ispagnolu}}</ref>


In 2006, sa [[Lawson Wilkins Pediatric Endocrine Society]] (LWPES) e s'[[European Society for Paediatric Endocrinology]] (ESPE) ant publicadu un'istùdiu subra is disòrdines intersessuales cun s'obietivu de isseberare una terminologia prus descritiva, chi pòderet rifletere mègius s'etiologia genètica de is istrobos e chi non tènneret connotatziones peorativas.Est istadu cuncordadu nàrrere a cale si siat cunditzione intersessuale ''Disorders of Sex Development'' (DSD), in [[Limba sarda|sardu]]: "Istorbos de s'isvilupu sessuale".<ref>{{Tzita publicatzione|autore=European Society for Pediatric Endocrinology|tìtulu=Third Joint Meeting of the European Society for Pediatric Endocrinology (ESPE) and Lawson Wilkins Pediatric Endocrinology Society (LWPES), Jerusalem, October 29-November 3, 1989|limba=inglesu}}</ref>
In su [[2006]], sa [[Lawson Wilkins Pediatric Endocrine Society]] (LWPES) e s'[[European Society for Paediatric Endocrinology]] (ESPE) ant publicadu un'istùdiu subra is disòrdines intersessuales cun s'obietivu de isceberare una terminologia prus descritiva, chi pòderet rifletere mègius s'etiologia genètica de is istrobos e chi non tènneret connotatziones peorativas. Est istadu cuncordadu nàrrere a cale si siat cunditzione intersessuale ''Disorders of Sex Development'' (DSD), in [[Limba sarda|sardu]]: "Istrobos de s'isvilupu sessuale".<ref>{{Tzita publicatzione|autore=European Society for Pediatric Endocrinology|tìtulu=Third Joint Meeting of the European Society for Pediatric Endocrinology (ESPE) and Lawson Wilkins Pediatric Endocrinology Society (LWPES), Jerusalem, October 29-November 3, 1989|limba=inglesu}}</ref>
==Riferimentos==
==Riferimentos==
<references/>
<references/>
==Artìculos ligados==
* [[Ermafroditismu]]
* [[Pseudoermafroditismu]]
==Àteros progetos==
==Àteros progetos==
{{commons|Category:Intersexuality|Intersessualidade}}
{{commons|Category:Intersexuality|Intersessualidade}}

Revisione de is 11:33, 27 Stg 2021

Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Disordines de s'isvilupu sessuale
Example alt text
Sìmbulu de s'orgòlliu intersessuale
Ispetzialidade
Genètica
Caraterìsticas Cunditziones connàschidas chi pertocant su sistema reprodutivu e s'espressione de is caràteres sessuales primàrios e/o segundàrios
Custu template: càstia • cuntierras • modìfica

Intersessualidade est unu tèrmine impreadu pro descrìere cunditziones disvariadas in ue is persones tenent is caràteres sessuales primàrios e/o segundàrios chi non sunt definìbiles petzi masculinos o femininos. Segundu s'Artu cummissariadu de is Natziones Unidas pro is deretos umanos, is persones intersessuales tenent unu corpus chi "non currespondet a sa definitzione tìpica de is corpos masculinos o femininos"[1].

Is persones intersessuales sunt nàschidas cun caràteres sessuales chi no intretzant cun is assuntos tìpicos binàrios de su corpus masculinu o femininu[2], duncas s'intersessualidade non podet èssere achirida. Esistent formas vàrias de intersessualidade chi podent cunsìstere in variatziones fìsicas in respetu a is genitales, a is gònades, a is marcadores genèticos, a is ormones, a is cromosomas, a sos òrganos reprodutivos e a totu s'aspetu somàticu de su gènere de una persone. Non totu is formas de intersessualidade sunt visìbiles a su naschimentu, unas cantas, comente sa ormonale, sunt visìbiles petzi dae sa pubertade a sighire. Unas àteras, comente sa cromosòmica, sunt formas de intersessualidade invisìbiles chi podent èssere iscobertas petzi pro mèdiu de unos cantos esàmenes mèigos determinados, duncas s'agatant persones intersessuales no ischint mancu de partènnere a custu grupu. Segundu sos istùdios de Anne Fausto-Sterling, su 1,7% de sa populatzione mundiale est intersessuale[3].

Cun totu ca custas variatziones in generale non minetzant sa salude fìsica (petzi in unas tzircustàntzias pretzisas s'agatant problemas de salude relatados), fatu·fatu is persones cun custas variatziones biològicas padessent o ant padèssidu una medicalizatzione forte pro neghe de sas implicatziones de sa cunditzione issoro in respetu a su gènere sotziale.[4]

In tempus coladu pro custas cunditziones s'impreaiat su trèmene ermafroditismu, chi però no est curretu, sende chi si custu si referit a sa presèntzia in su matessi tempus de ambos is duos aparatos reprodutivos in unu indivìduu solu. Custa caraterìtisca est in s'ispètzie umana meda rara e non descriet sa cumplessidade de sa casìstica de sos intersessuales in s'imparis.[5]

In su 2006, sa Lawson Wilkins Pediatric Endocrine Society (LWPES) e s'European Society for Paediatric Endocrinology (ESPE) ant publicadu un'istùdiu subra is disòrdines intersessuales cun s'obietivu de isceberare una terminologia prus descritiva, chi pòderet rifletere mègius s'etiologia genètica de is istrobos e chi non tènneret connotatziones peorativas. Est istadu cuncordadu nàrrere a cale si siat cunditzione intersessuale Disorders of Sex Development (DSD), in sardu: "Istrobos de s'isvilupu sessuale".[6]

Riferimentos

  1. ↑ (EN) Intersex (PDF), in unfe.org.
  2. ↑ (IT) Cos’è l’intersessualità?, in intersexesiste.com.
  3. ↑ (EN) How common is intersex?, in isna.org.
  4. ↑ (IT) Cos’è l’intersessualità?, in intersexesiste.com.
  5. ↑ (ES) Intersexualidad, in medlineplus.gov.
  6. ↑ (EN) European Society for Pediatric Endocrinology, Third Joint Meeting of the European Society for Pediatric Endocrinology (ESPE) and Lawson Wilkins Pediatric Endocrinology Society (LWPES), Jerusalem, October 29-November 3, 1989.

Artìculos ligados

Àteros progetos

Sister project Wikimedia Commons tenet files chi ligant a: Intersessualidade
Bogadu dae "https://sc.wikipedia.org/w/index.php?title=Intersessualidade&oldid=173933"