Nirvana: diferèntzias tra is versiones

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.
Content deleted Content added
m r2.7.2) (Bot: Aggiungo: br:Nirvana (relijion)
m r2.7.1) (Bot: Aggiungo: lv:Nirvāna
Lìnia 71: Lìnia 71:
[[ko:열반]]
[[ko:열반]]
[[lt:Nirvana]]
[[lt:Nirvana]]
[[lv:Nirvāna]]
[[mk:Нирвана]]
[[mk:Нирвана]]
[[my:နိဗ္ဗာန်]]
[[my:နိဗ္ဗာန်]]

Revisione de is 13:21, 6 Nad 2011

Su Nirvāṇa (sanscritu: निर्वाण, trasliterau nirvāṇa; pali: निब्बान nibbāna, cinesi: 湼槃 niepan, giaponesi: 涅槃 nehan, let. estintzioni) est unu fueddu presenti in s'Induismu, in su Giainismu, ma fundamentali meda est prus chi atru in su Buddhismu.

In s'Induismu

In s'Induismu su nirvāṇa indicat s'estinghidura de is disigius a susu de su mundu e sa realizatzioni de sa liberadura (mukti o moksa) de s'illusioni (maya). In sa Bhagavadgita benit definiu commenti "brahmanirvāṇa", sa studadura de su deu (ego), in su Brahman, me is Upaniṣad ddi narant turiya. De precisai est chi in s'Induismu su fueddu nirvāṇa no tenit sa propia difusioni e centralidadi ca tenit in su Buddhismu, custu fatu est gratzias a su usu mannu ca nd'aiant fatu is iscollas fundadas de su Buddha Shakyamuni.

In su Buddhismu

In su Buddhismu su nirvāṇa est su fini urtimu de sa vida, sistadu innui si scrufit sa liberadura de su daori (duhkha). Sa dotrina de su nirvāṇa in su Buddhismu is prus de is botas no benit definia cun fueddus positivus, ma negativus: de su momentu chi su nirvāṇa est prus inguddeni de su pentzamentu ratzionali e de su limbagiu, no est possibili afirmai su chi est ma, prus chi atru, su chi no est. Nau custu tocat precisai ca sa dotrina de su nirvāṇa pigat significaus diversus a sigundu de s'iscolla buddhista, de su periodu istoricu e de su logu innui issa est stetia esposta.

Natura de su nirvāṇa

Su Buddhismu creit in s' arrènascida de onnia spècia. Si su karma de sa vida est negativu sa vida podit sighiri in su sunfrimentu, si a su contrariu si at unu karma positivu sa vida sighit in s'illusioni de su praxeri.
Sigundu su Buddhismo de is Nikāya sa fini de is sunfrimentus, de is daoris e de is passionis, bellas e mabas, si podit sodighiri sceti cun su nirvāṇa. Su nirvāṇa est arranesciri a si liberai de is tres pecaus fundamentalis: sa brama, s’odiu e s’illusioni. Nirvāṇa no est su "nudda", issu descritu mai benit e chi ddu at realizau ddu indicat commenti una immensa, inimmàginàbili e impassìbili cussèntzia i est sodighiu sceti de is arhat.
Po su Buddhismu Mahāyāna su nirvāṇa de is iscollas de su Buddhismo de is Nikāya, e duncas cussu de is arhat, est unu nirvāṇa inferiori ca no currispondit a s'istadu de Buddha prenamenti illuminàu (sanscritu Samyak-sam-buddha). Est unu nirvāṇa frimmu (sans. pratisthita nirvana) a su cali su Mahāyāna oponit su nirvāṇa no frimmu (sans. apratishtita nirvana). Cussus chi sodighint su nirvāṇa de is Mahāyāna (is Buddhas prenamenti illuminàus e is aryabodhisattva) no torrant a arruiri me is atividadis samsaricas (saṃsāra) ma nimmancu in sa frimmesa de su nirvāṇa de is iscollas de su Buddhismu de is Nikāya, est a nai negant is passionis ma puru s'imperturbabilidadi de su nirvāṇa frimmu, custu assumancus fintzas a candu ddui funt esseris chi sunfrint de salvai. Po is iscollas Mahāyāna, Madhyamika e Cittamatra, no ddui est nisciuna diferèntzia a intru de saṃsāra e nirvāṇa e duncas no ddui est unu logu a foras de su costumau innui realizai sa beridadi urtima e su nirvāṇa atotu. Aici sigundu Nagarjuna: «No ddui est sa prus pitica difèrentzia a intru de saṃsāra e nirvāṇa, ni sa prus pitica difèrentzia a intru de nirvāṇa e saṃsāra». (Madhyamakakarika, XXV, 19)

In su Buddhismu su nirvāṇa est s'umiadroxu urtimu de sa pratica propia de su Dharma. Su nirvāṇa intendiu commenti "agabbadura" est espostu, praticau e realizau de is praticantis de s'Eréntzia Theravada e tali nirvāṇa benit realizau gratzias a sa realizatzioni de sa Sbuidesa de su Sei de sa persona mentris benit ignorada sa Sbuidesa de su Sei de is fenomenus; su praticanti Theravāda praticat e realizat su Nobili Caminu de Otu Partis e is Cuatru Nobilis Beridadis, de su sunfrimentu, de s'origini sua, de s'agabbadura sua e de su caminu chi potat a s'agabbadura sua e, realizendi s'ammancàntzia de su Sei de sa persona sua in unu istadu de cumpleta suspidura gratzias a su de aì dominau sa pratica de su shamata e de su vipashyana in custa realizatzioni scrufit su nirvāṇa cun arrestu: po "arrestu" in custa ocasioni s'intendit ca esistit ancòra un'arrestu giau de is cincu skanda, agregaus. Cun sa morti s'Arhat scrufit sa Liberadura de is cincu agregaus e bivvit in unu istadu no manciau o contaminau de nisciuna impuridadi depida a su Karma o a is Afrigimentus Mentalis e sa natura de custu nirvāṇa est Paxi, commenti narat su cuartu de is Cuatru Sigillus de su Buddhismu "Su nirvāṇa est Paxi".

Bibliografia

  • Middle Beyond Extremes, Maitreya's Madhyāntavibhāga with Commenntaries by Khenpo Shenga and Ju Mipham, Dharmachakra Translation Committee Snow Lion Pubblications, 2006
  • Maitreya's Distinguishing Phenomena and Pure Being with Commentary by Mipham under the guidance of Khenpo Tsültrim Gyamtso Rinpoche
  • Essence of Ambrosia, A guide to Buddhist Contemplations by Taranatha, Translated by Willa Baker, Library of Tibetan Works and Archives, 2005
  • Path to Buddhahood, Teachings on Gampopa's Jewel Ornament of Liberation, Ringu Tulku, Shambala Editions, Boston, 2003
  • The Harmony of Emptiness and Dependent-Arising by Tsong Khapa with Commentary by Ven. Lobsang Gyatso, Library of Tibetan Works and Archives, New Delhi, 2006
  • S. Collins. Nirvana a and Other Buddhist Felicities: Utopias of the Pali Imaginaire. New York, 1998.
  • R. F. Gombrich. Kindness and Compassion as Means to Nirvana. Amsterdam, 1998.
  • Thomas P. Kasulis. Nirvana. In Buddhism and Asian History. Pubblicato da Joseph Mitsuo Kitagawa and Mark D. Cummings, New York, 1989, pp. 395–408.
  • E. Obermiller e H. S. Sobati. Nirvana in Tibetan Buddhism Delhi, 1988.
  • E. J. Thomas. The Road to Nirvana: A Selection of the Buddhist Scriptures Translated from the Pali. Rutland, Vt., 1992.
  • A. Tilakaratne, e University of Kelaniya. Nirvana and Ineffability: A Study of the Buddhist Theory of Reality and Language. Sri Lanka, 1993.