Limba frantzesa

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.
Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu


Frantzesu
français
RegionesFaeddadu in paisos vàrios de Europa, Amèrica, Àfrica e Otzeània. Susentotus est limba mama in:

bandiera Frantza
bandera Cànada
bandera Bèlgiu
bandera Isvìtzera
bandera Lussemburgu
bandera Mònaco (e àteros...)

Chistionadores
Totale267 milliones, de chie 79,6 nadios e 187,4 istràngios
Tassonomia
FilogenesiLimbas indo-europeas
 Limbas itàlicas
  Limba latina
   Romanzas
    Romanzas otzidentales
     Frantzesu
Còdighe de classificatzione
ISO 639-1fr
ISO 639-2fre (B) / fra (T)
ISO 639-3fra (EN)
Glottologstan1290 (EN)
Linguasphere51-AAA-i
Estratu in limba
Decraratzione Universale de sos Deretos de s'Òmine, art. 1
Tous les êtres humains naissent libres et égaux en dignité et en droits. Ils sont doués de raison et de conscience et doivent agir les uns envers les autres dans un esprit de fraternité.

Su frantzesu (le français /lə fʁɑ̃sɛ/ o la langue française /la lɑ̃ɡ fʁɑ̃sɛz/) est una limba romanza chi benit de su latinu faeddadu. Apartenet a su grupu gallo-romanzu e est originàriu de su norte de sa Frantza atuale. Si faeddat comente prima limba in Europa (Frantza, Bèlgiu, Isvìtzera, Mònacu e Lussemburgu) e fintzas in Amèrica in Canadà (Québec, Nou-Brunswick).

Est annotamala faeddadu in is Istados Unidos (frantzesu cajun e frantzesu acadianu), Haiti (cun su crèolu), e numerosos istados de su mundu, massimamente in Àfrica. Segundu istimaduras de s'Organisation Internationale de la Francophonie (fundadas subra projetziones demogràficas de is Natziones Unidas), durante su sèculu XXI su frantzesu s'at a fàghere sa de tres limbas cun nùmeru majore de faeddatores in su mundu, mescamente pro sa crèschida de sa populatzione de is paisos africanos francòfonos.[1]

S'Organisation internationale de la francophonie càrculat chi ddoe fiant unos 300 millones[2] (235 milliones usu cotidianu)[3] de francòfonos in su mundu in s'annu 2018, de is cales unos 72 milliones faeddatores partziales.​ Est sa de chimbe limbas prus faeddadas de su mundu (sa de noe pro faeddatores nadios) e sa segunda limba in is relatziones internatzionales pro su nùmeru de paisos chi dda impreant comente limba ufitziale e/o de comunicatzione e pro su nùmeru de organizatziones internatzionales chi dda impreant a limba de traballu, comente podent èssere s'Organisation International de la Francophonie, s'Unione Europea, is Natziones Unidas, su Comitadu Olìmpicu Internatzionale, etz.

Isparghidura geogràfica[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Paisos in ue su frantzesu est limba de imparu obligatòria o limba amministrativa


Paisos in ue su frantzesu est limba de cultura primàrgia
Ispainadura de sa limba frantzesa in su mundu Legenda:
  Regiones in ue su frantesu est limba mama
  Regiones in ue su frantzesu est limba ufitziale ma non limba mama de sa majoria de sa populatzione
  Regiones in ue su frantzesu est limba segunda
  Regiones in ue su frantzesu est limba de minoria

Riferimentos[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

  1. (ES) La lengua francesa en el mundo (PDF), in francophonie.org. URL consultadu su 20 freàrgiu 2022 (archiviadu dae s'url originale su 15 freàrgiu 2017).
  2. (EN) French, in ethnologue.com.
  3. (ES) La lengua francesa en el mundo (PDF), in francophonie.org. URL consultadu su 20 freàrgiu 2022 (archiviadu dae s'url originale su 15 freàrgiu 2017).
  4. coufitziale cun su tedescu e su lussemburghesu

Àteros progetos[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]