Oroteddi/nugoresu

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.


Articulu in nugoresu

Pratza e cresia de Santu Juanne

Oroteddi est una bidda de 2.314 abitantes de sa Provìntzia de Nùgoro, est posta a 470 m.s.l.m.,in sa Barbagia de Ollolai. Su tzentru de Oroteddi est naschidu meda probabilmente in epoca romana, galu oe si podent bidere sos restos de duas istradas romanas in s'essida de sa idda, chi fintzas a primos de su 900, innanti de faghere sas istradas chi oe connoschimus fint sas unicas istradas de atzessu. In d'unu de sos trettos prus artos de sa idda, b'est sa cresia de Santu Juanne Batista, fraicada innanti de su 1139, (de tale data est sa prima atestatzione de sa cresia), e ampliada in su 1966 chin sas duas navadas laterales. Sa cresia, acontzada dae pacu, est particulare pro su campanile a vela, ue bi sunt galanos artos rilievos, (unicos in Sardigna) in sa pratza de Santu Juanne b'est finzas un'arcu, chi fit sa janna de su monasteru anticu. In sos campos de Oroteddi no bi mancant sos nuraghes, comente su de Calone e su de Aeddos (in sa serra de idda)

Sa idda si partit in duos riones mannos: Oroteddi e Mussinzua, ateros bichinados anticos e noos sunt: S'iscaleddu, Iscattai, Ninillia, Puttu 'e lendine, Molinu 'etzu, Santu Juanne, Parola, Su chercu 'e s'ospile, Santu Antoni, Santa ruche, Riu 'e janna, Palatteddu, Sa cronta, Dionisi, Preda 'e s'arzola, Su brasile, Puttu 'e loddo, Puttu 'e dona, Pedeadde, Ena longa, Su palu, Roseddu, Diadoru, Santu Antinu, Sa murichessa, Sa ruche, S'angrone, Jumpadu, Turre, Murreri, Su bangulieri, Su tremene, Sa 'e tziu lostia, Ortivai e ateros pacos. Su sardu oroteddesu no est barbaricinu, ma in sa idda si faeddat su logudoresu.

Un'atera cosa particulare de Oroteddi est su monte Crastu 'e Jorzi. Sas mascheras de Oroteddi sunt: sos Thurpos e sos Eritajos. Una tradizione particolare de Oroteddi est cussa de su cantu a Cuncordu (Tenore) pro su modu de cantare chi est unicu in Sardinna, mescamente pro su cantu "a sa seria" e a "traccheddu".