Rosanna Benzi

Rosanna Benzi (Morbello, Lisàndria, 10 maju 1.948-Zènova, 4 frearzu 1991) est istada un'iscritora italiana, cunnota pro aer bìvidu 29 annos in unu purmone de atzarzu.

Biografia

In su martzu de 1.962, addaghi galu non teniat batòrdighi annos, Rosanna Benzi fiat istada còrfida dae sa poliomelitis in una de sas formas suas prus graes, sa burbo-ispinale. Sa maladia l'aiat causadu una tetraprezia e un'imbastàntzia respiradòria grae e l'aiat cunstrìnghida a barigare s'abarru de sa bida in unu purmone de atzarzu in s'ispidale San Martino de Zènova. Rosanna Benzi fiat devènnida unu pessonazu pùbrigu zai a s'agabu de maju de 1.963, addaghi Paba Zuanne su de XXIII, pustis intradu in cunnoschimentu de sa cundissione sua, l'aiat imbiadu una lìtera pro li “torrare sas gràssias pro sa gana sua de biver”; dae cussu mamentu, in Rosanna Benzi aiat cumintzadu a si formare s'orientamentu chirru a s'ingazu sotziale. In s'edade adurta, Benzi diat esser dèvennida una de sas boghes prus cumpetidoras e ascurtadas de sas campannas pro arrimare sos deretos de sos discapatzitados.

Moende cun su 1.976, Rosanna Benzi aiat fundadu e aderetadu una rebista, “Sos àteros”, chi dae sas pàzinas aiat lantzadu unas cantas campannas importantes de sensibilizadura chirru a sos temas de sa discapatzidade e de sa marghinalizadura sotziale; intre issas, cheret amentada sa campanna contra a sos imbaros artifitziales e sa pro s'abolidura de s'IBA a subra de sas cadreas de rodas e sos biziladorzos ortopèdigos. Aiant tentu impatu notàbile finas sas inchertas suas a pitzos de sa discapatzidade e sa sessualidade de sos discapatzitados e sas subra de su tratamentu inadeguadu chi podiant sufrer sos malaidos sichiàtrigos in sos manicòmios. In mesu de sos libros de Benzi, si devent listare “Su bìtziu de biver” (Rusconi, 1.984) e “Rundete in un'aposentu” (Rusconi, 1.987). A Rosanna Benzi l'ant dedigadu sa bibriutega tzìviga de Zènova-Voltri e sa pratza antale de s'ispidale San Martino.

Ispirende-si a s'acontèssida sua, in su 1.988 Dino Risi aiat rodadu su longumetrazu telebisadu “Su bìtziu de biver”, in ue su rolu de Rosanna Benzi fiat interpretadu dae Carol Alt s'atora.