Rìmini

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.

Coordinadas: 44°03′34″N 12°34′06″E / 44.059444°N 12.568333°E44.059444; 12.568333

Rìmini, pratza Cavour
Rìmini in sa provìntzia

Rìmini (Rèmin, Rémni o Rémne in romannolu, Ariminum in latinu) est una comuna italiana de 146.606 abitadores, cabitale de sa provìntzia a su matessi nùmene in Emìlia-Romanna.

Sa provìntzia fiat istada istituìda in su 1992, disagrustende-nde su territòriu dae sa provìntzia de Forilì de tando; petzi in s’abrile de 1995 at cumintzadu a esser operativa efetivamente, cun s’ativadura de sa Prefetura e s’eleghidura de su primu cussizu provintziale. Sa comuna de Rìmini incruiat aguarmente sos territòrios de sa comuna atuale de Riccione (finas a su 1922) e sa de Bellaria-Igea Marina (finas a su 1956), chi a dies de oe sunt comunas autònomas.

Rìmini est sa leada printzipale e prus pobulada de s’iscaru romannolu e sa de duas tzitades pro nùmeru de abitadores (a pustis de Rabenna) de totu sa Romanna. Abarradorzu istiale de numenada internassionale, s’isterrit pro 15 km. a longu de sa costera de su mare Adriàtigu, cun hoteles, istabilimentos de note, echipamentos barneales e installaduras isportivas. S’isvilupu de su turismu, incaminadu in su 1843 cun sa fundadura de su Barneadorzu Bagni, si fiat afirmadu in manera definitiva in su sègulu posteriore, perdende sa cunnotadura orizinale aristocràtiga e mundana e mudende-si in unu fenòmenu massivu.

Istòria[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Belle gasi, Rìmini no est petzi unu logu de bagàntzias de s’iscaru romannolu, si nono finas una tzitade de livellu istòrigu curturale bastante elevadu (mancari custu aspetu siat avesarmente dassadu in sa segunda fila a petus de su prus famadu de cabitale de sa bida notenca e mundana).

Colònia fundada dae sos Romanos in su 268 in antis de Cristos, pro totu su tempus de sa dominadura issoro est istada unu nudu fundamentale de comunicadura intre su nordu e su suddu de su continente, e in su solu suo sos imperadores romanos aiant fraigadu monumentos che s’Arcu de Austu, su Ponte de Tibèriu e s’Anfiteatru, cando ch’in tempus de su primu Renaschimentu, suta de sos Malatestas, sa corte sua est istada una de sas prus bias de s’èpoga, istranzende artistas de sa pesadura de Leon Battista Alberti, Piero della Francesca, Roberto Valturio, Matteo de’ Pasti, e produende òperas che su Tèmpiu Malatestianu. In su milliotughentos, in prus de custu, est istada una de sas tzitades prus ativas dae su puntu de bista rebolussionàriu, istranzende medas de sos moimentos cun sa finalidade de s’unifigadura, cando ch’in tempus de sa segunda gherra mundiale sa tzitade fiat istada logu de acontèssida de tzocos tostos e bombardamentos àspidos, gasi etotu che de una resistèntzia orgullosa partisana, chi l’aiat fatu lograre s’ondra de una medalla de oro pro sa balentia tzivile.

Favorizadu dae sa posissione zeogràfiga e dae sas istruturas de retzida, Rìmini s’est afirmadu comente unu de sos agrustadorzos feriales e cungressales de Europa, sea de manifestadas e cumbènios de sinnìfigu mannu.