Classificatzione sientìfica: diferèntzias tra is versiones

Content deleted Content added

Inline

Revisione de is 17:09, 8 Mar 2013

Custu artìculu est galu unu abbotzu. Lu podes modificare e fàghere mannu e pretzisu. Agiuda·si!

Ne is sièntzias biologicas sa classificatzione est una manera cun su cale is biòlogos amuntonant, assestant e classìficant diferèntes ispètzias de organismos biventes o fòssiles. Sa classificatzione biològica est una forma de tassonomia sientìfica.

Su primu a chircare de atrumare is ispètzias segundu caraterìsticas morfològicas similares est istadu Carolus Linnaeus chi aiat creadu unu sistema de classificatzione pubricadu in su 1753 cun su nòmene Systema naturae. Custa est istada riesaminada e rimanegiada de sighidu fintzas a sa nàscita de sa teoria evolutzionista de Charles Darwin. Sa classificatzione sientìfica est s'arresultadu de is sièntzas evolutzionistas e derivat meda dae sa tassonomia e sa sistematica a prus chi totus is istùdios e is chircas fatas a pitzu de is biventes, siat dae sa biologia siat dae is àteras sièntzias.

Esèmpios

Classificatziones imperadas de sòlitu pro s'amostamentu de tres ispètzias: su muschitu de sa fruta (imperadu meda in is traballadorios de genètica), s'òmine e sa Magnolia virginiana.

Muschitu de sa fruta (Drosophila melanogaster)

Dominio	Eukaryota
Rennu	Animalia
Phylum	Arthropoda
Classe	Insecta
Òrdine	Diptera
Famìlia	Drosophilidae
Gènia	Drosophila
Ispètzia	D. melanogaster

Òmine (Homo sapiens sapiens)

Dominio	Eukaryota
Rennu	Animalia
Phylum	Chordata
Subphylum	Vertebrata
Classe	Mammalia
Sutaclasse	Eutheria
Òrdine	Primates
Sutaòrdine	Haplorrhini
Subrafamìlia	Hominoidae
Famìlia	Hominidae
Gènia	Homo
Ispètzia	H. sapiens
Sutaispètzia	H. s. sapiens

Magnolia virginiana

Dominio	Eukaryota
Rennu	Plantae
Divisione	Magnoliophyta
Classe	Magnoliopsida
Òrdine	Magnoliales
Famìlia	Magnoliaceae
Gènia	Magnolia
Ispètzia	M. virginiana

Cunsiderende cust'ùrtimu esèmpiu bidemus chi medas de is taxon tenent su nòmene de sa gènia Magnolia (Magnoliophyta, Magnoliales etc.).
Sa Magnolia virginiana est istada sa prima ispètzia de-i custa gènia nomenada e rapresentada, a prus chi sa ispètzia tìpica de custa gènia.

Sufissos de is trumas

Is taxon subra sa gènia tenent de sòlitu unu nòmene chi benit dae sa gènia etotu. Is sufissos imperadus pro formare custos nòmenes benent dae su rennu, e, in unos casos fintzas dae su phylum e dae sa classe, a sa manera de sighidu:

Taxon	Plantæ	Alga	Fungi	Animalia
Divisione/Phylum	-phyta	-phyta	-mycota
Sutadivisione/Subphylum	-phytina	-phytina	-mycotina
Classe	-opsida	-phyceae	-mycetes
Sutaclasse	-idae	-phycidae	-mycetidae
Òrdine	-ales	-ales	-ales
Sutaòrdine	-ineae	-ineae	-ineae
Subrafamìlia	-acea	-acea	-acea	-oidea
Famìlia	-aceae	-aceae	-aceae	-idae
Sutafamìlia	-oideae	-oideae	-oideae	-inae
Tribù	-eae	-eae	-eae	-ini
Sutatribù	-inae	-inae	-inae	-ina

Boghes ligadas

Nomencladura binomiale

Cullegamentos de foras

@@ Lìnia 186: / Lìnia 186: @@
 [[Categoria:Biologia]]
-[[af:Wetenskaplike klassifikasie]]
-[[an:Clasificación scientifica]]
-[[ang:Cræftlicu endebyrdung]]
-[[ar:تصنيف حيوي]]
-[[as:জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন]]
-[[ast:Clasificación biolóxica]]
-[[az:Bioloji təsnifat]]
-[[ba:Биологик систематика]]
-[[bat-smg:Muokslėnė klasėfėkacėjė]]
-[[be:Біялагічная сістэматыка]]
-[[be-x-old:Біялягічная клясыфікацыя]]
-[[bg:Класификация на организмите]]
-[[bn:জীববৈজ্ঞানিক শ্রেণীবিন্যাস]]
-[[bs:Naučna klasifikacija]]
-[[ca:Classificació científica]]
-[[cs:Biologická klasifikace]]
-[[cy:Dosbarthiad gwyddonol]]
-[[da:Videnskabeligt artsnavn]]
 [[de:Taxonomie#Taxonomie in der Biologie]]
-[[el:Συστηματική ταξινόμηση]]
-[[en:Biological classification]]
-[[eo:Biologia klasado]]
-[[es:Clasificación biológica]]
-[[eu:Sailkapen zientifiko]]
-[[fa:طبقه‌بندی علمی جانداران]]
-[[fi:Tieteellinen luokittelu]]
-[[fr:Classification scientifique des espèces]]
-[[frr:Taksonomii faan diarten an plaanten]]
-[[ga:Aicmiú eolaíoch]]
-[[gl:Clasificación científica]]
-[[gn:Tekovekuaaty ñemohenda]]
-[[got:𐍄𐌴𐍅𐌰𐌽𐍉𐌼𐌾𐌰]]
-[[he:מיון עולם הטבע]]
-[[hi:जीववैज्ञानिक वर्गीकरण]]
-[[hif:Scientific classification]]
-[[hr:Taksonomske klasifikacije]]
-[[hu:Rendszertan (biológia)]]
-[[hy:Կենդանի օրգանիզմների դասակարգում]]
-[[ia:Classification scientific]]
-[[id:Klasifikasi ilmiah]]
-[[io:Ciencala klasifikuro di speci]]
-[[is:Vísindaleg flokkun]]
-[[it:Classificazione scientifica]]
-[[ja:生物の分類]]
-[[ka:ბიოლოგიური კლასიფიკაცია]]
-[[kaa:Haywanlar sistematikası]]
-[[kbd:Биологиэ систематикэ]]
-[[km:Biological classification]]
-[[kn:ಜೈವಿಕ ವಿಂಗಡಣೆ]]
-[[ko:생물 분류]]
-[[ku:Dabeşandina biyolojîk]]
-[[ky:Биологиялык классификация]]
-[[la:Classificatio biologica]]
-[[lmo:Clasificasiù scentìfica]]
-[[lt:Mokslinė klasifikacija]]
-[[lv:Organismu klasifikācija]]
-[[mhr:Биологий классификаций]]
-[[ml:ശാസ്ത്രീയ വർഗ്ഗീകരണം]]
-[[mn:Биологийн ангилал]]
-[[mr:जैविक वर्गीकरण]]
-[[ms:Pengelasan biologi]]
-[[my:ဇီဝဆိုင်ရာ အမျိုးအစား ခွဲခြားခြင်း]]
 [[nl:Taxonomie#Taxonomie in de biologie]]
-[[nn:Biologisk klassifisering]]
-[[no:Biologisk klassifikasjon]]
-[[nov:Siential klasifikatione]]
-[[oc:Classificacion scientifica]]
-[[pa:ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਰਗੀਕਰਣ]]
-[[pl:Klasyfikacja biologiczna]]
-[[pnb:جیون ٹولی بنانا]]
-[[pt:Classificação científica]]
-[[qu:Mitan kamay katiguriya]]
-[[ro:Clasificare științifică]]
-[[ru:Биологическая систематика]]
-[[rue:Біолоґічна класіфікація]]
-[[sah:Биология классификацията]]
-[[scn:Classificazzioni scintìfica]]
-[[sh:Taksonomske kategorije]]
-[[simple:Biological classification]]
-[[sk:Vedecká klasifikácia]]
-[[sl:Znanstvena klasifikacija živih bitij]]
-[[sr:Таксономске категорије]]
-[[sv:Vetenskapligt namn]]
-[[sw:Uainishaji wa kisayansi]]
-[[ta:உயிரியல் வகைப்பாடு]]
-[[th:การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์]]
-[[tk:Biologik sistematika]]
-[[tl:Pag-uuring pambiyolohiya]]
-[[to:Fakafaʻafaʻahinga fakasaienisi]]
-[[tr:Bilimsel sınıflandırma]]
-[[tt:Биологик классификация]]
-[[uk:Біологічна класифікація]]
-[[ur:جماعت بندی]]
-[[uz:Biologik klassifikatsiya]]
-[[vec:Clasificasion sientìfega]]
-[[vi:Phân loại sinh học]]
-[[wa:Sincieus rindjmint do vicant]]
-[[war:Biyolohika nga pagarangay]]
-[[zh:生物分類法]]
-[[zh-min-nan:Seng-bu̍t-ha̍k hun-lūi]]
-[[zh-yue:物種分類]]