Limba islandesa

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.


Articulu in nugoresu

Mapa de s'isparghidura

Su islandesu est una limba indoeuropea chi pertenet a s'ala germanica. Est sa limba uffitziale de s'Islanda e la faveddan unas 300.000 pessones.

Istòria[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

In s'edade de Mesu, prima galu de s'imbentu de s'iscritura, in Islanda e goi puru in atteros trettos nordicos (Isvetzia, Danimarca e Norvegia) si chistionabat su norrenu, chi a nois est bènniu mascamente gràssias a poesias, nadas Skáldskapur, chi sos poetes (sos Skáld) cumponìan e cantaban. Issos an tramandau bona parte de s'istoria de sos paìsos nordicos.

S'occupassione danesa de s'Islanda, addurada dae su 1380 a su 1918, no at tentu belle peruna influentzia in s'evolvimentu de sa limba islandesa, ca sa populassione sichìat a la impreare pro sas comunicassiones de cada die. Su danesu si impreabat petzi pro sas comunicassiones uffitziales, e goi puru s'inglesu in s'occupassione americana chi b'andat dae su 1940 a sos annos '50.

In su 1944 sa costitussione nat chi s'islandesu est sa limba uffitziale de istadu e, dae tando, est s'unica a esser autoritzada in sos iscrittos uffitziales o arresonos prubicos.

S'isolamentu de s'Islanda, paris chind una forte e resistente curtura iscritta, an fattu a manera chi sa limba antica si fit mantesa benissimu, abbarrande belle comente fit milli annos fachet, de manera ispetziale pro su chi pertoccat s'iscrittu ma finas s'orale, tantu chi s'islandesu est a como, tra tottu sas limbas nordicas, cussa chi prus s'assimizat a su norrenu: un'islandesu, oje in die, podet leghere chene problemas una saga chi sos anticos suos aìan iscrittu in su seculu de XIII.

Particularidades in grammatica, chi in atteras limbas sun iscumpartas o si an evòlviu, sun abbarradas belle goi in islandesu. In prus in Islanda, pro more de una politica limbistica chi dàet cara a su purismu, si fachet meda attensione a non che facher intrare paragulas istranzas e sos faveddos novos sun un imbentu chi picat dae su vocabolariu islandesu chi ja b'est.

Si assimizat meda a s'islandesu su faroesu, sa limba de sas ìsulas Fær Øer.