Fogu de València de su 2024

Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

S'istadu de su fràigu a pustis de s'acuntessimentu

Su fogu de València de su 2024 est un'acontèssida de su 22 de freàrgiu de su matessi annu, in unu cumplessu de 138 apartamentos, domo de unas 450 persones, in su bighinadu de Campanar de sa tzitade. Agravadu dae sas cunditziones meteorològicas e dae su rivestimentu de is edifìtzios, est cunsideradu su peus registradu in València, cun unu bilantzu de deghe mortos e bìndighi feridos.

Isfundu

Su fràigu est incumentzadu in su 2005 e finidu in su 2009, in s'ìnteri de sa bullunca immobiliària ispanniola. In su 2007, sa promotora FBEX, propiedade de s'imprendidore catalanu Juan Parada Henares, at ispainadu unu vìdeu promotzionale de is duos fràigos, in ue ddos presentaiat comente a "duos edifìtzios de avanguàrdia e ùnicos cun fatzadas ammantadas cun unu materiale nou tipu alucobond", e "sa calidade màssima de materiales de fràigu". Su cumplessu teniat una piscina esterna inghiriada dae giardinu e una spa comunitària cun jacuzzi, sàuna, dòtzias e aposentos de si bestire.

Sa lege in vigore in cussu tempus dd'at permìtidu de passare is averìguos de seguresa e tènnere s'aprovatzione de sa costrutzione. Nointames, un'annu a pustis de su fogu disastrosu de freàrgiu de su 2005, chi at isciusciadu agiumai de su totu sa torre Windsor de Madrid de 27 pranos e 106 metros de artària, sa normativa contra a su fogu est istada arrangiada pro evitare tragèdias che custa.

In su maju de su 2010, FBEX est intrada in unu protzedimentu de insolvèntzia in antis de su Tribunale Cummertziale n.8 de Bartzellona, cun unu dèpidu de unos 640 milliones de èuros. In su mese de santandria de su 2011, a pustis de no arribare a un'acòrdiu, sa giustìtzia at detzìdidu sa licuidatzione de sa promotora e at incumentzadu su protzessu de bèndida e assinniamentu de is ativos.

Fogu

Su fogu paret chi siat incumentzadu a is 17:30 ora locale (UTC+1) in su de sete pranos e, pagu prus de duas oras a pustis, sa pampa aiat pigadu totu su fràigu, chi fiat partzidu in duas torres unidas dae unu nùcleu de comunicatzione verticale de bidru a forma de tzilindru chi acasagiaiat is pesadores e is iscalas. Gràtzias a s'interventu lestru de sa craera de sa comunidade, chi at avisadu a is bividores de onni apartamentu finas a s'arribada de is pompieris, medas de issos si nche sunt pòdidos istesiare in antis de s'ispàrghere su fogu.

In s'incumentzu, s'est ipotizadu chi a agiudare su fogu a s'ispainare esseret istada sa cobertura de su fràigu fata de placas de poliuretanu, unu materiale allughitivu. Su Cussìgiu Generale de Architetura Tècnica de Ispànnia at imbetzes comunicadu chi s'impreu de custu materiale no est cunfirmadu. S'ipotizat duncas chi sa pampa siat passada dae un'apartamentu a s'àteru a traessu de su logu bòidu intre su muru e s'isulamentu, generende un'efetu tziminea, agiudadu fintzas dae su bentu forte chi suaiat sa die e sa farta de barrieras para-fogu. Sa violèntzia de sa pampa at fatu de custu fogu su peus mai registradu in sa tzitade.

Sunt istadas imbiadas prus de binti iscuadras de pompieris e s'est pedidu a sa populatzione de nch'abarrare a tesu dae sa zona. Pro boluntade de sa Generalidade Valenciana, su guvernu tzentrale at imbiadu s'Unidade militare de emergèntzia pro agiudare a istudare su fogu e agiudare a is vìtimas. Is tassistas de sa tzitade, comente a gestu de solidariedade, ant frunidu trasportu de is feridos a is vàrios ispidales. In cussa matessi die medas albergos de sa tzitade ant ofertu acasàgiu a is famìlias corpidas dae s'eventu, mancari sa majoria apat seberadu de istare in domo de familiares e amigos.

In su primu momentu sa chirca de sa càusa s'est cuntzentrada in su motore elètricu de sa tenda de sole de su de 86 apartamentos, in su de sete pranos. A pustis s'est acraradu chi s'orìgine de su fogu si depet a su guastu de unu frigorìferu de su pròpiu apartamentu.

Cunsighèntzias

Sa sìndiga de València, Maria José Catalá, at declaradu tres dies de corrutu ufitziale pro s'acuntessimentu. Comente cunsighèntzia, sunt istados annullados unos cantu eventos comente sa primu die de is Fallas de València. Su presidente de su guvernu, Pedro Sánchez, est lòmpidu a sa tzitade sa die a pustis e at naradu de èssere in cue pro frunire agiudu e totu is servìtzios a is duas amministratziones, sa de sa tzitade e sa de sa comunidade, pro parare fronte a s'emergèntzia e a pustis pro acrarare ite est acontèssidu e pòdere agiudare a is vìtimas de sa tragèdia. Sa Casa Reale at fatu unu comunicadu ufitziale, in ue si narat chi su re Felipe VI e sa pobidda Letizia "sighiant cun oriolu s'evolutzione de su fogu in València", in prus de mandare totu su suportu a is servìtzios de emergèntzia e is mègius augùrios de sanamentu de is feridos.

Su merie de s'acuntessimentu, is retzas televisivas ispanniolas Antena 3 e Telecinco ant annulladu sa trasmissione abituale pro dare informatziones in direta. Is duas iscuadras de fùbalu prus importantes de sa tzitade, su Valencia C. F. e su Levante U. D. ant imbiadu is passièntzias a is vìtimas e ant pedidu de crastinare is partidas. Su Valencia Basket puru at fatu unu comunicadu ufitziale narende·si dispràghidu dae su chi est acontèssidu e mandende passièntzias a totu is vìtimas. Diferentes iscuadras de su paisu si sunt unidas a su dolu pro sa tragèdia, faghende comunicados medas in is retzas sotziales.