Insubordinatzione linguìstica

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.
Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu


S'insubordinatzione linguìstica est una forma de ativismu fundada subra sa disubidièntzia in situatziones de dominatzione o de subordinatzione linguìsticas, cun s'obietivu de fàghere rispetare is pròpios deretos linguìsticos. S'insubordinatzione linguìstica tenet logu in cuntestos de cuntatu intre lìnguas, e mescamente in casos de diglossia, in ue su fatu de faeddare una lìngua podet èssere presentadu comente un'atu de mala educatzione, de mancàntzia de rispetu o de mala fede.

Referentes in su cuntestu sardu[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

In su cuntestu sardu, s'insubordinatzione linguìstica est istada proposta dae esponentes de su movimentu linguìsticu comente Diegu Corraine[1] e de s'indipendentismu, comente Doddore Meloni.[2]

Referentes in àteros cuntestos[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

In su cuntestu catalanu, s'insubordinatzione linguìstica est acapiada a is atividades de sa Crida a la Solidaritat in is annos 80[3] e a is rivendicatziones de grupos polìticos[4][5] e sindacales. Unu de is antetzedentes istòricos prus connotos est s'arrestu e ingiùliu de Antoni Gaudí (architetu de sa Sagrada Família) s'11 de cabudanni de 1924 (sa Diada de Catalugna) pro àere chistionadu in catalanu cun sa politzia.[6] Sa Plataforma per la llengua —chi isterriat ònnia annu un'informe de discriminatziones linguìsticas in is Països Catalans[7] at propostu de semper istrategias individuales de insubordinatzione linguìstica.[8] Su cuntzetu est istadu fintzas difùndidu dae Francesc Ferrer i Gironès in unu libru de su 1990 tzerriadu La insubmissió lingüística, e puru in artìculos de giornale.[9]

In su cuntestu de su postcolonialismu africanu, sa detzisione de s'iscritore e ativista kikuiu Ngũgĩ wa Thiong'o de abbandonare s'inglesu comente a lìngua de creatzione rapresentat unu casu de insubordinatzione linguìstica mantènnida in is annos, mescamente pro su fatu chi est istada pigada in unu cuntestu de repressione e arrestu.[10]

Sa deputada curda Leyla Zana est istada cundennada a bìndighi annos de presone a pustis de su discursu suo de giuramentu de càrrigu in su parlamentu turcu, in ue at agiuntu una frase in lìngua curda, proibida in Turchia finas a su 1991.[11]

Riferimentos[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

  1. (IT) Radio Radicale, Translimen - Trasmissione a cura dell'associazione radicale esperanto E.R.A., in Radio Radicale, 17 abrile 2016. URL consultadu su 12 ghennàrgiu 2021.
  2. (ITSC) Salvatore Atzori, Doddore Meloni - un uomo, due lingue: l'italiano forense e il sardo campidanese nelle udienze del Tribunale = una personi, duas lìnguas: s'italianu giuditziàriu e su sardu campidanesu in is audièntzias de su Tribunali, Tàtari, EDeS - Editrice democratica sarda, 2019, ISBN 978-88-6025-487-0, OCLC 1152360151.
  3. (CA) Insubmissió lingüística, in dBalears, 26 nadale 2010. URL consultadu su 12 ghennàrgiu 2021 (archiviadu dae s'url originale s'11 ghennàrgiu 2021).
  4. (CA) ERC opta per la insubmissió lingüística i usarà el català al Congrés, in www.diaridegirona.cat. URL consultadu su 12 ghennàrgiu 2021.
  5. (CA) Aquest dilluns, protestes en defensa de l'escola en català, in Llibertat.cat. URL consultadu su 12 ghennàrgiu 2021.
  6. (CA) La conversa amb la policia: Gaudí, detingut per parlar en català, avui fa 93 anys | NacióDigital, in NacióDigital. URL consultadu su 12 ghennàrgiu 2021.
  7. (CA) Queixes i denúncies, in Plataforma per la Llengua. URL consultadu su 12 ghennàrgiu 2021.
  8. (CA) Què puc fer? (PDF), in plataforma-llengua.cat.
  9. (CA) Francesc Ferrer, Insubmissió lingüística, in www.francescferrer.cat. URL consultadu su 12 ghennàrgiu 2021.
  10. (CA) ‘Mestissa’ i altres testimonis d’ètnies supervivents, in eltemps.cat. URL consultadu su 9 ghennàrgiu 2021.
  11. (EN) Leyla Zana (1991) A Kurdish Woman in the Turkish Parliament - YouTube, in youtube.com. URL consultadu su 9 ghennàrgiu 2021.

Bibliografia[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

  • (ITSC) Salvatore Atzori, Doddore Meloni - un uomo, due lingue: l'italiano forense e il sardo campidanese nelle udienze del Tribunale = una personi, duas lìnguas: s'italianu giuditziàriu e su sardu campidanesu in is audièntzias de su Tribunali, Tàtari, EDeS - Editrice democratica sarda, 2019, ISBN 978-88-6025-487-0, OCLC 1152360151.