Pische de abrile

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.

Sa tradissione de su pische de abrile, sighida in diferentes paìsos de su mundu, cunsistit in una brulla a realizare s’1 de abrile. Sa brulla podet finas essere meda sofistigada e tenet s’intentu de causare imbargu in sas bìtimas, in àteros casos est petzi unu sistema pro s’ispassiare intre amigos.

Sas orìzines de su pische de abrile non sunt cunnotas, mancari siant istadas bogadas a campu diferentes teorias. Si cussìderat chi siat relassionadu cun s’echinotzu de beranu, chi nche ruet su 21 de martzu. In antis de s’adossione de su Calendàriu Gregorianu in su 1.582, fiat osservadu comente Die de s’annu dae diferentes curturas distantes, che sa Roma antiga e s’Ìndia. S'agabu de annu fiat tzelebradu orizinarmente dae su 25 de martzu a s’1 de abrile, in antis chi sa reforma de paba Gregòriu su de XIII l’iscostiaret in segus a s’1 de ghennarzu. In fatu de custu, cunforme a una prima bersione subra de s’orìzine de custa custumàntzia, si fiat creada in Frantza sa tradissione de intregare pachetes de donu boidos in s’ocasione de s’1 de abrile. A custa custumàntzia istrana l’aiant dadu su nùmene de poisson d’Avril, est a narrer pische de abrile. Belle gasi, sende chi s’usu est comunu unu pagu in totu s’Europa, unos cantos istudiosos sunt incuìdos tempurarmente de prus e ant ipotizadu comente orìzine de su pische de abrile s’edade cràssiga, e in particulare ant intrabidu siat in su mitu de Prosèrpina, chi a pustis de esser sechestrada dae Prutone est chircada in de badas dae mama sua, trampada dae una ninfa, siat in sa festa pagana de Benus Berticòrdia, argunas cumonèssias possìbiles cun sa custumàntzia atuale.

Una de sas brullas prus istrepitosas de s’unu de abrile fiat istada fata dae sa telebisura isvìtzera de limba frantzesa, chi sa sero de sa domìniga 1 de abrile de 1.983 aiat trasmìtidu un’intrebista cun Licio Gelli, tando buscadu internassionarmente. Custu decraraiat ch’in sos ùrtimos doighi meses fiat semper abarradu in Isvìtzera, chi non si fiat trèmidu mai dae ie. E addaghi s’intrebistadore l’aiat pregontadu ite bi fiat de beru in sos narinzos cunforme a sos cales diat esser fuìdu a s’Amèriga de su suddu, isse aiat respostu: “Non fia isse su chi buscaia sos polimesos, issos buscaiant mie”. Deretu a pustis de s’intrebista, s’emissora ervètiga aiat retzidu una balanga de telefonadas ch’invitaiat a brocare sas làcanas pro arressare a Gelli. Peroe totu fiat una brulla.

Fiat istada memoràbile pro sos abrutzesos sa brulla gastada dae sa telebisura rezionale Atv7. Sos ziornalistas aiant annuntziadu chi su Cussizu de sos ministros diat aer mudadu sa mapa de sas provìntzias, abolende sa de Cheti, formende sa de Lanciano e no cussiderende Avezzano e Sulmona chi zai dae annos fiant peleende pro devenner provìntzias. A pustis de sa noa, bi fiant istadas protestas infogadas de sas pessones, a Atv7 si fiat bida custrìnghida a iscorriolare sa noa.