S'abasatu de sa Benedicta

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.
Rughe remmonativa in su logu de s'abasatu
Posidura de La Benedicta

S'Abasatu de sa Benedicta, acontèssidu intre su 6 e s'11 de abrile de 1944, fiat istadu un'isecutadura summària de setantachimbe partisanos pertenende a sas formaduras garibaldinas, cumìtida dae militares de sa Bàrdia Nassionale Repubrigana e unidades alemannas in sa logalidade de Benedicta inche Capanne di Marcarolo, in sa comuna de Bosio, in s'Apenninu Ligurianu. Àteros setantaduos partisanos nche fiant rutos in tzocos anteriores.

Istòria de s'ochidura[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

In s'Apenninu Ligurianu, intre Zènova e Lisàndria in su beranu de su 1944, operaiant duas brigadas partisanas, sa Brigada Autònoma Lisàndria e sa de 3 Brigadas Garibaldi Ligùria, mandada dae Edmondo Tosi su cabitanu de sos arpesos. Sas brigadas Garibaldi fiant formadas dae zòvanos male armados, peroe determinados a peleare contra a sas tropas alemannas e fassistas e a refudare s'obrigadura de intrare a s'armada fassista repubrigana, istabilida dae su pregone Graziani de su 18 de frearzu.

Intre su 3 e su de 6 de abrile, unidades alemannas arrimadas dae bator cumpanzias de sa Bàrdia Nassionale Repubrigana (duas aproghilende dae Lisàndria e duas dae Zènova) e dae un'unidade de su rezimentu de Garrannaderis istassionados in Bolzaneto, aiant inghiriadu sa zona de su monte Tobbio moende dae Busalla, Pontedecimo, Masone, Campo Ligure, Mornese e Lerma.

Su 6 de abrile fiant cumintzados sos tzocos armados e, cando chi sa de 3 Brigadas Garibaldi Ligùria aiat chircadu de truncare s'arrocu partzende sos òmines suos in grupos minores, sa Brigada Autònoma Lisàndria aiat chircadu de oponner una defesa disisperada in sa Benedicta e in Pian degli Eremiti.

Su monastèriu de sa Benedicta, a ue si fiant refuzados sos òmines disarmados o prus pagu ispertos (cunforme a sas testimonias de sos subrabìvidos, sa majoria manna de ambas brigadas fiat male armada o no armada in nudda), est minadu e brincat a s'àera.

In sa lista de sas 172 armas de fogu sechestradas dae sos natzifassistas a s'agabu de sas operaduras de rastellamentu, figurant petzi pagos fusiles ametralladores istadunidesos. Su prus de s'armamentu de su cale disponiant sos partisanos fiat custituìdu dae fusiles de cassa a prumones e, foras male, dae 11 pistolas cun antiscarrigamentu, cun probabilidade antighidades familiales de sa Resurghèntzia. Sas pèrdidas natzifassistas fiant istadas limitadas a 4 mortos (3 alemannos e 1 italianu) e 24 fertos (16 alemannos e 8 italianos), chi 11 fiant in cundissiones graes.

Su contu fiat istadu meda prus pesadu pro sas fortzas partisanas, ch'intre sos tzocos e sos fusilamentos aiant tentu 147 mortos, interrados a pustis a una forada massiva. 75 de issos fiant partisanos atzapados chi fiant istados fusilados dae sos Garranaderis repubriganos mandados dae un'ufissiale alemannu. Si fiat sarvadu petzi Giuseppe Ennio Odino, abaliadu comente mortu.

Una parte de sos partisanos atzapados sunt tramudados a sa presone zenovesa de Marassi, cando chi àteros sunt imbiados a Novi Ligure. Sos impregados a sa permanèntzia chi si presentant ispontanamente, acollozende s'invitu de sas SS (chi aiant impromìntidu su cundonu de sa pena a sos impregados a sa permanèntzia chi s'èsserent intregados), sunt deportados a Alemània: de 351 deportados, 140 ant a morrer in sos campos de cuntzentramentu alemannos.

Àteros 17 partisanos impresonados in tempus de su rastellamentu sunt fusilados su 19 de maju a probe de s'arcu de su Turchino paris cun àteros 42 presoneris, comente rapresalla pro un'atentadu contra a unos cantos sordados alemannos in su tzine Odeon de Zènova, in su chi at a esser cunnotu a pustis comente s'Abasatu de su Turchino.

Cunforme a sos intentos de sos alemannos, s'ochidura deviat istrampare in sa pobuladura s'arrimu a sa resistèntzia, peroe su nùmeru de sos mortos e sa lunzinia particulare de sas isecutaduras, in prus de sa trampa pro fagher chi sos zòvanos chi fiant fuende a sa mutida a sas armas s'inregarent, aiant tentu s'efetu contràriu, aumentende s'òdiu de sa pobuladura logale a s'aderetu de sos fassistas repubriganos e de sas tropas alemannas.

Unu grupu de partisanos de su Badde Polcevera, azuados dae sos boluntàrios de sa Rughe Birde de Pontedecimo, si fiant ingazados pro recuperare in fatu sas carenas de sos fusilados.