Todi

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.
Piazza del Popolo a Todi

Todi. Tzitade de s'Umbria, in provintzia de Perugia, de origine etrusca, e chi cunservat sos caratteres de tzentru mediovale. Tres brugos sunu istados isserrados intro de sos muros (mura) de 4 km. de longaria cun portas e contraffortes.Unu pagu fora de Todi s'agata s' imponente Creja de Santa Maria de sa Consolatzione, incomintzada in su 1508 cun progettu de Bramante e finida unu seculu a poi cun interventos de Baldassarre Peruzzi, de Vignola, e Antonio di Sangallo su Giovanu. A s'ala e intro si presentana chimbe cupolas , una tzentrale e ateras battoro, una po ogni abside. Unu altare barocco, mannu, cun una immagine de sa Madonna de su 1400. In su tzentru de sa tzitade sa Piatta de su Populu, magnifica, cun palattos importantes: su Palattu de sos Priores, incomintzadu su 1293 e finidu su 1337. Su Palattu de su Populu e su Palattu de su Capitanu. Custu est in istile goticu italianu, cun unu porticadu , e duos pianos cun triforas goticas. In custu palattu est ospitadu su Museu lapidariu e su Museu etruscu -romanu. In d'un ala de sa Piatta, sa Fatzada de su Duomo in istile goticu lombardu, divisa dae lesenas in tres partes, cun tres portales, mannu e bellu su tzentrale (1521). E unu bellu rosone (1520). A fiancu de su Duomo unu campanile de su 1200. S'internu a tres navadas cun pilastros e colunnas cun capitellos. In s'abside unu bellu Crocifissu pintedu subra taula de su 1200. In su tzentru urbanu sa creja de Santu Fortunadu, in una positzione dominante. Incomintzada a sa fine de su 1200, e finida in su 1400. S'internu , a tres navadas e cun abside poligonale cun su Coro in linna de sa fine de su 1500. In sa cripta sunu cunservados sos restos mortales de Jacopone da Todi (1236- 1306), frantziscanu e poeta, autore de su Piantu de sa Madonna e de su Stabat Mater (in latinu).