Xöömej

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.


Articulu in nugoresu

Unu cantadore tradissionale de sa Mongolia.

Su faveddu xöömej o khöömei si impreat tantu pro indittare unu istile de musica tradissionale in sa Repubrica de Tuva (Russia) cantu unu cantu fattu pro mediu de gula. Bi nd'amus documentassione chi nde provet s'esistentzia dae prus de unu seculu.

Sas cantones trattan, a su solitu, de isteppas e caddos e si cantan fortzande sas cordas vocales, ind una manera chi si assimizat a sos canticos buddistas.

Su khöömei est una forma de cantu chi tenet radichina in sas muntagnas de Altai, a ovest de sa Mongolia. Chircat de istroccher sos sonos de sa natura e de nde facher duos a su matessi tempus: difattis, unu sonu est semper grae e un'atteru armonicu.

A bortare sa paragula "khöömei" si li diat narrer "gùtturu", ca su prus de sos sonos si fachet chin custa parte de corpus. Si ispirat a su cantu de sos puzones e serbit in sos rituales de sciamanesimu.

Su khöömei tenet duas modas pro cantare: su kharkhiraa chi est fentomadu pro sos sonos, chi sun graes meda, e su isgeree chi si cantat fruschiande e tenet, a s'imbesse, sonos agudos.

Sos mongolos fachen custu cantu tradissionale in occasione de fattos de importu mannu, comente a tzerimonias uffitziales e, mescamente, festas in familia. Sun avvesos a lu cantare fintzas murghende sos animales o carignande sos piseddos.

In Mongolia bi at zente meda, a fiottos, chi bolet imparare a cantare e bi at letziones fattas a posta pro custu intendimentu. Est de narrer chi peròe si trasmittit galu pro su prus oralmente. Si podet cantare siat a cappella siat chin s'accumpanzamentu de su Morin Khuur.

Aggantzos de fora[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Esempiu de sas modas[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]