Torinu

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.


Articulu in logudoresu

Torinu (Turin in piemontesu) est una tzitade italiana, cabu de logu de sa Provìntzia de Torinu e de sa Regione Piemonte. Est sa quarta tzittade de italia po bividores. In pianura, inue su Po retzidi sa Dora Riparia. Est una de sas tzitades pius attivas in su campu de s'editoria est sede de una de sas casas editrices pius prestigiosa chi est sa Giulio Einaudi Editore.

Istoria[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Fut unu centru de sa popolatzione gallica de sos Taurinos. Est diventada colonia romana cun su nomene de Augusta Taurinorum. In sos seculos est passadas sutta dominatziones divescias: est istada puru unu ducadu longobardu, e a s'incomintzi de su seculu XIII est pasada sutta sos Savoias. Pius a tardu sutta sos Frantzasos e dae su 1814 est torrada sutta sos Savoias. Dae su 1861 au 1865 est istada capitale de su Regnu de Italia. In Torino at incomintzadu sa FIAT chi est istada sempre importante po s'economia de sa tzitade e de su Piemonte. Importante s'Universidade de Torino(sec.XV).

Monumentos e palatos[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

In tzitade divescios palattos rinascimentales : Palatu Reale, Palattu Madama, Palattu Carignano. Tzelebre sa Mole Antonelliana de s'architettu Alessandro Antonelli. In sa cattedale, in d'una Cappella dae su 1578 si cunservat sa Sindone. Ateras crejas : sa Consolata, Maria Ausiliatrice, La Gran Madre, Superga e ateras. In Torino b'est “La Casa della Divina Provvidenza” connotta puru comente su Cottolengo. Torino est un importante nodu ferroviariu e istradale tra s'Italia e sa Frantza.