Black Lives Matter

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.
Custu artìculu est iscritu in sa grafia campidanesa. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

logudoresu · LSC · nugoresu

Logo de su movimentu

Black Lives Matter (BLM, literali in sardu "Is Vidas Nieddas Important") est unu movimentu ativista internatzionali, originau aìnturu de sa comunidadi afroamericana, impinnau in sa gherra contra a su ratzismu sotziopolìticu, cara a is personis nieddas. Black Lives Matter organizat in manera regulari manifestadas po protestai contra a is bociduras de is personis nieddas a banda de sa politzia e contra a chistionis prus mannas comenti profiladura ratziali, brutalidadi de sa politzia e disegalidadi ratziali in su sistema giurìdicu de is Stadus Aunius.[1]

Is chèscias po sa morti de George Floyd in su 2020 ant torrau a donai s'atentzioni de is mèdias internatzionalis a su movimentu.

Segundu sa stima de is espertus, BLM iat a podi essi su prus movimentu mannu in sa stòria de is Stadus Aunius.[2]

Stòria[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Manifestanti Black Lives Matter in Macy's Herald Square

In su 2013, apustis de s'assolutzioni de George Zimmerman, chi iat sparau a s'afroamericanu de dexeseti annus Trayvon Martin su 26 friaxu 2012, bocendi-ddu, at incumentzau a cumparri in vàrius mèdias sotzialis s'hashtag #BlackLivesMatter, chi at donau orìgini a su movimentu omònimu.[3][4]

Black Lives Matter at otentu visibilidadi a livellu natzionali gràtzias a is chèscias suas me is arrugas apustis de sa morti de duus afroamericanus bocius de agentis de politzia, in su 2014: Michael Brown, chi at portau a abolotus in sa tzitadi de Ferguson, e Eric Garner, allupau de un'agenti in Noa York.[5][6] De is ùrtimus fueddus de custu ùrtimu est bènnia sa fràsia famada I can't breathe ("No potzu arrespirai"), difùndida meda in custu tipu de chèscias. De is chèscias de Ferguson, is partetzipantis de su movimentu si funt aiunius a is manifestadas apustis de sa morti de medas àterus afroamericanus, bocius in atzionis de sa politzia o in s'interis de sa tenta in presoni. In s'istadi de su 2015, is ativistas de Black Lives Matter ant pigau parti a is arrexonus apitzus de is eletzionis presidentzialis me is Stadus Aunius de Amèrica de su 2016.[7] Is creadoras de s'hashtag e is fundadoras de su movimentu, Alicia Garza, Patrisse Cullors e Opal Tometi, chi apartenint a sa comunidadi niedda, intra su 2014 e su 2016 ant spainau su progetu initziali insoru a un'arretza de prus de 30 arramas localis.[8] Su movimentu de Black Lives Matter, comentisisiat, est unu grupu decentralizau, chena gerarchia formali.[9] De su 25 maju 2020, dii de sa morti de George Floyd, in totu is Stadus Aunius e in àterus 3 continentis ddoi funt stètias chèscias paxiosas cun su coordinamentu de Black Lives Matter.

S'opinioni generali apitzus de Black Lives Matter in mesu de sa populatzioni stadunidensa mudat meda intra is grupus ètnicus diferentis.[10] In reatzioni a su movimentu est stètia coniada sa fràsia "All Lives Matter" ("totus is vidas important"), chi est stètia criticada po disconnosci o disintendi su messàgiu chi su motu "Black Lives Matter" bolit comunicai.[11][12] Apustis de su mortoxu de duus agentis de politzia me in Ferguson, est stètiu creau s'hashtag #BlueLivesMatter po amparai a is membrus de is fortzas de s'òrdini.[13] Unus cantu ativistas nieddus po is deretus tzivilis ant espressau disacòrdiu cun sa strategia de su movimentu opostu.[14][15]

Manifestanti de Black Lives Matter in Rotterdam

Black Lives Matter est stètiu acusau de essi contra a sa politzia, e calincunu at postu in chistioni unas cantu statìsticas presentadas de su movimentu.[16][17][18] Cancu opositori creit chi Black Lives Matter s'iat a depi cuncentrai de prus apitzus de sa violèntzia intra-ratziali, o chi in s'incomintzu no si siat bastanti cuntzentrau apitzus de sa sorti de is fèminas nieddas.[19][20][21] S'ex-sìndigu de New York Rudolph Giuliani at acusau BLM de ratzismu.[22]

Riferimentus[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

  1. Friedersdorf, Conor. "Distinguishing Between Antifa, ...." The Atlantic. August 31, 2017. August 31, 2017.
  2. (EN) Larry Buchanan, Jugal K. Patel e Quoctrung Bui, Black Lives Matter May Be the Largest Movement in U.S. History, in The New York Times, 3 trìulas 2020. URL consultadu su 30 maju 2021.
  3. Meet the woman who coined #BlackLivesMatter, USA Today, 4 marzo 2015. URL consultadu s'8 marzo 2015.
  4. Keynote speaker at Be The Dream event a leader in protest against killings of unarmed blacks, Marin Independent Journal. URL consultadu su 26 maggio 2015.
  5. #BlackLivesMatter: the birth of a new civil rights movement, in theguardian.com, 19 luglio 2015. URL consultadu su 18 dicembre 2016.
  6. Black Lives Matter: How the events in Ferguson sparked a movement in America, CBS News, 7 agosto 2015. URL consultadu su 18 dicembre 2016.
  7. One Slogan, Many Methods: Black Lives Matter Enters Politics, in nytimes.com, 18 novembre 2015. URL consultadu su 18 dicembre 2016.
  8. We didn't start a movement. We started a network., Medium, 23 febbraio 2016. URL consultadu su 18 dicembre 2016.
  9. Who Really Runs #BlackLivesMatter?, in thedailybeast.com, 15 agosto 2015. URL consultadu su 18 dicembre 2016.
  10. PBS NewsHour/Marist Poll Summary of National Findings (PDF), Marist College Institute for Public Opinion, September 2015. URL consultadu su 14 luglio 2016.
  11. #AllLivesMatter hashtag is racist, critics say, in usatoday.com, 13 luglio 2016. URL consultadu su 14 luglio 2016.
  12. Obama Explains The Problem With 'All Lives Matter', think progress. URL consultadu su 6 agosto 2016.
  13. 'Blue Lives Matter' trends after officers shot, BBC. URL consultadu su 27 luglio 2015.
  14. Barbara Reynolds, I was a civil rights activist in the 1960s. But it's hard for me to get behind Black Lives Matter., in The Washington Post, 24 agosto 2015. URL consultadu su 17 settembre 2015.
  15. Longtime L.A. civil rights leaders dismayed by in-your-face tactics of new crop of activists, in latimes.com.
  16. Milwaukee Sheriff David Clarke: Black Lives Matter 'will join forces' with Islamic State, in washingtontimes.com. URL consultadu su 30 ottobre 2015 (archiviadu dae s'url originale su 30 santugaine 2015).
  17. Black Lives Matter's numbers are bogus, in nypost.com, 6 novembre 2015.
  18. The lies told by the Black Lives Matter movement, in nypost.com, 7 settembre 2016. URL consultadu su 21 giugno 2017.
  19. Seattle Seahawks' Richard Sherman addresses 'Black Lives Matter' after post falsely attributed to him, Hearst Seattle Media, 16 settembre 2015. URL consultadu su 17 settembre 2015 (archiviadu dae s'url originale su 18 trìulas 2021).
  20. Commentary: Black Lives Matter should also take on black-on-black crime, in chicagotribune.com. URL consultadu su 28 ottobre 2015.
  21. Lindsey, Treva B. (2015). "Post-Ferguson: A 'Herstorical' Approach to Black Violability". Feminist Studies. 41 (1): 232–237. doi:10.15767/feministstudies.41.1.232.
  22. Rudy Giuliani: "Black lives matter" is racist, anti-American, in cbsnews.com. URL consultadu su 5 agosto 2016.

Bibliografia[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Ligàminis esternus[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]