Die internatzionale pro s'Eliminatzione de sa Violèntzia contra de is Fèminas

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.
Custu artìculu est iscritu cun sa grafia Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · logudoresu · nugoresu

Die Internatzionale pro s'Eliminatzione de sa Violèntzia contra de is Fèminas
Example alt text
Placa ammentadora de is sorres Mirabal (rue de Prony, Parigi)
Tipu Festa tzivile
Die internatzionale
Funtzione Sensibilizatzione a sa violèntzia contra de is fèminas
Data 25 de onniasantu
Custu template: càstia • cuntierras • modìfica

Sa Die Internatzionale pro s'Eliminatzione de sa Violèntzia contra de is Fèminas est un'ammentu annòsigu chi recurret su 25 de Onniasanti, istituidu pro denuntziare sa violèntzia subra de is fèminas in totu su mundu e reclamare polìticas in totu is paisos pro s'irraighinadura sua. S'apellu fiat inghitzadu dae su movimentu feminista latinoamericanu in su 1981, in ammentu de sa data cando fiant istadas ochidas, in su 1960, is tres sorres Mirabal (Patria, Minerva e María Teresa), in sa Repùblica Dominicana.[1]​ In su 1999, sa die de ammentu fiat istada assùmida dae s'Assemblea Generale de is Natziones Unidas in sa risolutzione 54/134, su 17 de nadale de su 1999, inditende violèntzia contra sa fèmina «cada atu de violèntzia basadu in sa pertenèntzia a su sessu femininu chi tèngiat o potzat tènnere a resurtadu unu dannu o sufrimentu fìsicu, sessuale o psicològicu pro sa fèmina, gasi comente is minetzas de tales atos, sa custringhidura o sa privatzione arbitrària de sa libertade, tantis chi si produint in sa vida pùblica comente in sa vida privada», e cumbidende in guvernos, organizatziones internatzionales e organizatziones non guvernativas in cunvocare atividades miradas a sensibilitzare s'opinione pùblica subra su problema de sa violèntzia contra de is fèminas.[2]​[3]​

Sa violèntzia contra de is fèminas s'est fata unu problema istruturale. Si dirigit contra de is fèminas cun s'obietivu de mantènnere o afortiare sa subordinatzione issoro a su gènere masculinu.[4]​ S'orìgine sua s'agatat in sa farta de ecuidade in is relatziones intre òmines e fèminas in àmbitos diferentes e in sa discriminatzione sighida cara a is fèminas.[5]​ Si tratat de unu problema sotziale presente tantis in s'àmbitu domèsticu comente in cussu pùblicu, in aspetos vàrios: fìsicu, sessuale, psicològicu, econòmicu, culturale e àteras, e tocat is fèminas dae su naschimentu fintzas a s'edade de mannas. No est allindada a una cultura, regione o istadu ispetzìficu, nen a grupos ispetzìficos de fèminas in sa sotziedade.​

Sa cumbata contra sa violèntzia de gènere tenet una dimensione polìtica de importu, segundu ispetzialistas de àmbitos diferentes.[6]​ Intre is craes pro gherrare contra de sa violèntzia contra de is fèminas e fàghere passos a in antis in sa preventzione, sunt s'educatzione e una resposta atenorada de sa giustìtzia chi evitet s'impunidade.[7]​ Otènnere s'ecuidade de gènere passat in manera netzessària pro «trasformare is règulas sotziales» e is rolos chi subòrdninant is fèminas, segundu sa diretora regionale de ONU Mujeres para las Américas y el Caribe, Luiza Carvalho.[8]​

Sa forma prus comuna de violèntzia isperimentada dae is fèminas in livellu mundiale est sa violèntzia fìsica in s'ambitu dae una pariga de s'òmine contra de sa fèmina, cosa chi includet fèminas iscùdidas, obrigadas in tènnere relatziones sessuales o vìtimas de cale si siat àtera forma de abusu. Intre is formas fitianas de violèntzia contra de is fèminas —denùntziat s'ONU — s'agatant puru, intre àteras, sa trata de is fèminas, sa mutiladura genitale feminina, sa bochidura pro causa de sa doda, sa "bochidura pro onore" e sa violèntzia sessuale in is cunflitos.​

Fintzas a su 70 pro chentu de is fèminas isperimentant violèntzia durante sa vida sua.​

Riferimentos[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

  1. ↑ (ES) La tragedia de las hermanas Mirabal: cómo el asesinato de 3 mujeres dominicanas dio origen al Día Internacional de la Eliminación de la Violencia contra la Mujer, in bbc.com.
  2. ↑ (ES) Día Internacional de la Eliminación de la Violencia contra la Mujer - Resolución 54/166. Asamblea General de Naciones Unidas Aprobado el 17/12/1999. Publicado el 07/02/2000., in documents-dds-ny.un.org. URL consultadu su 26 santandria 2023 (archiviadu dae s'url originale su 26 santandria 2023).
  3. ↑ (ES) La tragedia de las hermanas Mirabal: cómo el asesinato de 3 mujeres dominicanas dio origen al Día Internacional de la Eliminación de la Violencia contra la Mujer, in bbc.com.
  4. ↑ (ES) D. Jorge Corsi, LA VIOLENCIA HACIA LAS MUJERES COMO PROBLEMA SOCIAL.- ANÁLISIS DE LAS CONSECUENCIAS Y DE LOS FACTORES DE RIESGO (PDF), in inppares.org. URL consultadu su 26 santandria 2023 (archiviadu dae s'url originale su 4 abrile 2015).
  5. ↑ (ES) Violencia contra mujer es problema estructural, in laprensagrafica.com. URL consultadu su 26 santandria 2023 (archiviadu dae s'url originale su 25 santandria 2016).
  6. ↑ (ES) La violencia de género es un problema estructural, in diariodeburgos.es.
  7. ↑ (ES) Violencia contra mujer es problema estructural, in laprensagrafica.com. URL consultadu su 26 santandria 2023 (archiviadu dae s'url originale su 25 santandria 2016).
  8. ↑ (ES) ONU Mujeres: "Debemos cambiar las reglas sociales que subordinan a la mujer", in noticias.terra.es. URL consultadu su 26 santandria 2023 (archiviadu dae s'url originale su 25 santandria 2016).
Bogadu dae "https://sc.wikipedia.org/w/index.php?title=Die_internatzionale_pro_s%27Eliminatzione_de_sa_Violèntzia_contra_de_is_Fèminas&oldid=183121"