Donato Bramante

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.


Articulu in logudoresu

Donato Bramante
Su tempietto de santu Pedru in Montorio in Roma

Donato Bramante (Fermignano, 1444Roma, 11 de martu 1514) est istadu unu architeto e pintore italianu.

Biografia[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Donato di Angelo di Pascuccio naskidu a Fermignano, vicinu a Urbino, si fit formadu artisticamente in logu sou, ma dae chito aiat comintzadu a viaggiare e atrabagliare a Mantova, Milano e Roma.

S'obera sua fit influenzada dae sa prospettiva e dae sa classicidade de Leon Battista Alberti, Andrea Mantegna e Melozzo da Forlì. S'influssu de custu ultimu s'idet massimu in sas operas milanesas. Comente architeto, Bramante aiat realizadu edificios classigos tantu de essere istasdu leadu a modellu finas dae sos contemporaneos. Finas a su 1476 Bramante paret chi fit restadu a Urbino, inue fit istadu allievu de fra Carnevale e diventadu pintore "prospectivo", cioè ipecializzadu in costrutziones de ipazios architetonicos comente e 'sfondo' de un'iscena. Si pensat chi eppat trabagliadu in su cantiere de su Palattu Ducale de Federico da Montefeltro progettadu dae Luciano Laurana.

Su periodo milanesu[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

In su 1476 su duca Ludovico Sforza, aiat pratigamente nominadu a Bramante comente su architeto de sa corte, e in cussu annu difattis l'aiat commissionadu su trabagliau de sa cheja de Santa Maria presso San Satiro (1482–1486) inue aiat realizadu su famosu trompe-l'oeil in su coro, chi pro mancantzia de logu finiat in paris e issu aiat realizzadu in pintura una falsa abside. In Milanu, Bramante aiat finas costruidu sa tribuna de Santa Maria delle Grazie (1492-99).

Su periodo romanu[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

In su 1499 Bramante andat a Roma, ospite de su Cardinale Riario.

Bibliografia[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

  • (IT) Claudio Tiberi, Poetica bramantesca tra Quattrocento e Cinquecento, Roma, 1974
  • (IT)Arnaldo Bruschi, Bramante architetto, Roma-Bari, 1969.
  • E. H. Gombrich, Norma e forma. Studi sull'arte del Rinsascimento, Torino, 1964
  • (DE)O. Förster, Bramante, Wien-München, 1956.