Gurissa

Pratza Vitòria, Gorizia

Posidura in sa provìntzia

Gurissa (Gorizia in italianu, Gurize in friulanu, Gorica in isrovenu e Görz in alemannu) est una comuna italiana de 35.803 abitadores, cabitale de sa provìntzia a su matessi nùmene de su Friuli Benètzia Zùlia.

Geografia

Gurissa est situada in pinna de sa làcana cun s'Isrovènia: petzi sa lìnia de frontera la separat dae sa bidda isrovena de Nova Gorica (“Gurissa Noa”). Dae cando s'Isrovènia format parte de s'ispàtziu Schengen, difatis, sunt istados abolidos sos cuntrollos duanales e sa làcana est aberta in manera lìbera.

Gurissa s'agatat in sa cropadura de sas duas bias naturales de comunicadura intre s'oriente e s'otzidente, sos Baddes de s'Isonzu e de su Bipacu, rapresentat unu logu importante de trànsitu zai dae s'antigòriu e est rugrada dae su riu Isonzu. Sa bidda si nch'iscàmpiat a su paris isontzianu, inghiriadu dae sos montigros durches de su Collio, cunnotos pro sa curtivadura de sa bide e sa produidura de binos òtimos.

Demografia

Dada sa posissione sua zeogràfiga, sa bidda est unu puntu importante de cunzuntura intre su mundu latinu, isravu e alemànnigu. Sa cumponidora italiana est formada prus chi totu dae duas realidades mannas limbìstigas e curturales, sa friulana orizinale de sa bidda e sa zuliana, dèvida a su tempus coladu asbùrzigu de Gurissa e a un'immigradura antiga, chi remontat a sas grinas de s'edade moderna e chi est sodigada finas a sa segunda pustisgherra (custa ùrtima est istada alimentada in parte manna dae sos esillados aproghilende dae s'Ìstria e dae sa Darmàtzia). Sas pessones de limba isrovena sunt numerosas siat in bidda, siat in sas leadas de sa provìntzia, cun sa dèroga de Monfalcone e Grado.