Istangiu de Crabas/campidanesu

Partzidura topogràfica de su stangiu de Crabas

Fotografia de su stangiu cun bista susu Crabas, bidda chi ddi donat nùmini

Fotografia de Pischeredda, pischera chi s'agatat a curtzu de s'oru de su stangiu, in territòriu de su comunu de Nurachi. Su menguanti dependet de su fattu chi est piticcu de Pischera de Mar'e Pontis, posta in territòriu de Crabas.

Su stangiu de Crabas, po sterria e po importu de sa biodiversidadi, est una de is argiolas ùmidas prus importantis de sa Sardinnia. Postu in sa parti settentrionali de su gurfu de Aristanis, est alimentau dae su Riu Sa Praja e comùnicat cun su mari de Sardinnia peri canalis naturalis e artificialis. Est partziu intre is tres comunus de Arriora, Crabas e Nurachi. Est pertinèntzia de Crabas totu sa subrafacci centru-meridionali, de Arriora sa setentrionali, de Nurachi intames totu s'oru nordi-estu.

Fatuvatu est fintzas inditau impropiamenti che Mar'e Pontis, mancari custa denominatzioni siat prus adecuada po inditai totu su cumplessu de lagunas, fruminis, paulis colligaus a pari, de chi su stangiu est su lutoni prus stèrriu.

Impari cun is zonas ùmidas de Mistras e Pa'e Sai e cun s’istanzu de Sa'e Procus, format un’ecosistema paulencu intre ios prus mannus e riccus de Europa e amparau dae su Cumbèniu de Ramsar. S'afluenti principali est su riu mar'e foghe.

Sa presèntzia sua at cunditzionau sa stòria de totu sa zona, innui is cussorgias prus antigas s'agatànt totu a inghìriu suo.

Geomorfologia

Su stangiu s'agatat in sa provìncia de Aristanis, innui est postu in su chirru prus setentrionali de sa campura de su Campidanu, a basciu dae sa sub-regioni de su Montiferru. S'oru suo format su tremini estu de su territòriu de sa penìsula de su Sinnis.

At stèrrida de 2.228 ètarus, chi ndi fàint su prus mannu de totu Sardigna, cun fundali mèdiu de 1,5 metrus e massimu de 3 metrus.

Sa salinidadi est bastanti bassa, sendi chi su stangiu custitùit su retzidorgiu de is acuas de un’alabatu de unus 440 chilòmetrus cuadraus. In su tempus colau, custa fornidura cunsistidora de acua durci pottàt finas a fenòmenus de aundadura, arresortus in is annus setanta peri su fraigamentu de su canali iscùcuradori, chi aiat tentu finas sa finalidadi de reapostivigai valoris de salinidadi inditaus po su sviluppu de sa fauna pischenca.