Istajone
Artìculu in LSC
S'istajone o istasone o fintzas istagione est cadauna de is iscutas de tempus cun chi si partzit s'annu solare. B'ant maneras diferentes de definire un'istajone: cussas impreadas prus comunemente sunt sa partzidura astronòmica e sa meteorològica.
Segundu sa partzidura astronòmica un'istajone est una iscuta de tempus chi intercurret intre un'ecuinòtziu e unu solstìtziu; si distinghent tando 4 istajones: beranu, istiu, atòngiu, ierru; cada de issas tenet una durada costante de 3 meses e bene definida in su cursu de s'annu, indipendentemente de sa largària e de sa posidura geogràfica.
Sa partzidura meteorològica tenet imbetzes contu de sas mudàntzias climàticas e ambientales chi acontessent in unu dadu logu in su cursu de s'annu, e pro custu non cointzidet casi mai cun sa partzidura astronòmica de sas istajones; in sas zonas temperadas si distinghent in gènere bator istajones meteorològicas aprossimadamente prètzisas a cussas astronòmicas, ma sa durada issoro vàriat segundu de sa largària e de su microclima locale induidu dae sa geografia a rodeu; in sas regiones polares generalmente si distinghent duas solas istajones (fatu·fatu denominadas sole de mesunote e note polare, opuru simplemente istiu e ierru) determinadas dae sa presèntzia o no de su sole subra s'orizonte; infines fintzas in sas zonas tropicales si preferit partzire s'annu in duas solas istasones, definende·ddas istajone ùmida e istajone sica (fintzas chi a s'ispissu sunt presentes fintzas un'istajone caente e una frita), determinadas dae sas printzipales mudàntzias climàticas annuales chi imbèstint sa regione.