Limpiadura ètnica

Artìculu in LSC

Limpiadura ètnica, o epuratzione ètnica, est unu faeddu chi iscerat cumbènidos polìticos disvariados a fine de obligare grupos ètnicos pretzisos a lassare sa sede de residèntzia pro s'acussorgiare aterùe (movidura fortzosa, agrustamentu fortzosu).

Cun su metessi faeddu podet èssere inditada s'emigratzione fortzosa, sa trasladura de populatziones o sa deportatzione, fintzas a su genotzìdiu de una comunidade discriminada a causa de critèrios religiosos, linguìsticos, sotziales, ideològicos, istratègicos o cumbinadura de custos critèrios.

Su cuntzètu de limpiadura ètnica, prus a prestu chi inditare is maneras de movidura, faghet fetianamente riferimentu a sa proponidura de isperedere unu grupu ètnicu a intro de unu territòriu. In lìnia prus generale su faeddu ammuntat unu ispetru ampru de cunditziones, chi andant de s'emigratzione fortzosa a degollos de massa e su genotzìdiu.

S'espressione est fatufatu discoidada de is analistas polìticos, sende chi diat pòdere èssere interpretada che unu eufemismu impitadu de chie dd'usat pro chircare de manipulare sa realidade de is fatos, aplichende connotatziones positiva (limpiare, purificare, reabilitare) a unos atos moralmente cundennàbiles.

Orìgine de s'espressione

S’espressione « purificatzione ètnica » est tradutzione literale de su serbo-croatu "etničko čišćenje"  cumpàssidu in su 1860, iscritu de s'iscritore serbu Vuk Karadžić (1787-1864) in una monografia istòrica subra su « Cunsìgiu de su gouvernu serbu », formadu in su 1805 de Karađorđe a pustis de una rebellia serba contra is otomanos.

Est tando chi s'impitat su vèrbiu ocistiti (limpiare), pro inditare s'ischirriadura de is etnias e s'atu de bogare de unu territòriu cudda chi no est cunsiderada cherfida: «  A pustis chi, in su 1807, is serbos aiant cunchistadu e limpiadu Belgradu de is turcos, su Cunsìgiu si fiat tramudadu de Smederevo a Belgradu » (is « turcos » designados in custu cuntestu sunt totu is musulmanos, assimilados in blocu a is antigos Otomanos).