Reinhold Messner

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.
Reinhold Messner (2012)

Reinhold Andreas Messner (Bressanone, 17 cabudanni 1.944) est un'arpinista, isproradore e iscritore italianu, de limba mama alemanna.

Nch'est artiadu a su primu pranu in su mundu de s'arpinismu pro aer batidu torra a sa pobularidade s'apiligada lìbera in unu tempus in ue dominaiat sa progressura artifitziale: in su 1.968, difatis, est su protagonista de su de VIII grados in sa lìbera (sighende sa “lìnia lòziga”) in su Pilotu de Mesania de su Sass dla Cruse.

Su nùmene suo est relassionadu cun incontàbiles isproraduras e apiligadas, peroe est cunnotu a su pùbrigu mannu pro esser istadu su primu arpinista chi at iscaladu totu sos batòrdighi cùcuros chi sùperant 8.000 metros in subra de su livellu de su mare, fitianu dae chirradas o in cundissiones de dificurtade istraordinària.

Est istadu pro custu unu grandu himalajista, a tretu de s'apostivigare semper obetivos noos e de los comunicare cun eficàssia manna finas a unu pùbrigu no formadu dae incarrigados de traballos. Est cussideradu unu partidàriu de su gasi naradu “istilu arpesu” in sos montes himalayanos mannos, a ue bi fiant tando mescamente ispediduras cun medas iscaladores e costosas in manera cussideràbile. A cussu propòsitu, fiant istados fundamentales duos imprendimentos: in su 1.978, est su primu òmine ch'iscalat s'Everest sena impreare ossìzenu, realizende s'artiada impare cun Peter Habeler, cando ch'in su 1.980 nche sizit su matessi pitzu a sa sola.

In mesu de sos àteros imprendimentos, si podent fontomare sa rugrada de s'Antàrtida e de sa Grenilàndia sena s'impreu de beìculos motorizados nen canes de trinu, e sa rugrada de su Desertu de su Gobi.

Messner at iscritu medas libros e, dae su 1.999 a su 2.004, est istadu membru de su Paralamentu Europeu elèghidu comente independente in sa lista de sos Birdes italianos. Est agricurtore e si cunsagrat a sa zestione de su Messner Mountain Museum, unu cumparis museale dedigadu a totu sos aspetos de su monte in su tzentru de sos Arpes, in Bortzanu, Solda, Castel Juval (in ue Messner istat dae su 1.983), Monte Rite (Cibiana di Cadore)) e su Casteddu de Brunico. Est membru onoràriu e medalla de oro de su Clube Arpesu Italianu.