Malloreddus

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.
Malloreddus

Sos malloreddus sunt sempermai sos prus cràssigos de sos macarrones sardos. Tenent formas de biscacos riados longos dae unos 2 cm. a susu, e sunt fatos cun farra de sìmula e aba.

Si màndigant cun diferentes banzas.

Su tèrmine malloreddu est unu minimativu de malloru (ch’in su Campidanu sinnìfigat trau). Pro cunseghèntzia, malloreddus cheret narrer bigros.

In su de Tàtari, sunt narados cigiones o ciciones, in su Logudoro macarrones caìdos o macarrones de punzu, in sa zona de Nùgoro cravaos.

Istòria[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Dae semper, sos malloreddus sunt istados su pratu tradissionale prus amaniadu in Sardinna in totu sas ocasiones prus importantes, siat in sas festas e in sas pioladas biddaresas, in ue s’amàniant malloreddadas istremenadas, siat in tempus de sos cojuios.

Zai dae s’antigòriu, sas pobiddas ant amaniadu custa casta de macarrones. S’orìzine s’agatat in s’ischema millenàriu de sa curtivadura-alimentadura massarza in s’arzola mesuterrana, basada preferentemente in sa curtura de su trigu.

S’orìzine de su nùmene naradu est a buscare in sa manera de s’ispressare in su mundu massarzu. Sa traballadura manuale de sos malloreddus in s’ambiente domulanu acontessiat cumassende sa sìmula de trigu tostu cun s’aba, e si formaiant listeddas allorumadas de maccarrones a longària de unos 15 cm., chi fiat segadas in cubigheddos. A pustis de custu, si realizaiat sa forma ischerfende sos cubigheddos de macarrones contra s’istremidade de unu cofinu de paza, naradu su ciuliri (su chilivru) pro los realizare riados, o puru pro los fagher lissos bastaiat a los ischerfare sintzillamente contra a una base de linna. Si nde lograiat unu produtu matzudu ch’in s’imazinadura de su mundu agropastorencu leaiat sa forma de biteddos minores.

Su pratu cràssigu de sa coghina sarda sunt sos malloreddus a sa moda campidanesa. In custu pratu, si faghet unu ghisadu seghende in cantzigheddos sa sartitza sarda; sos cantzigheddos sunt sufrissu in ozu cun chibudda trisinadas, a pustis sunt lissados pro un’ora cun banza de tomata; posteriormente, s’annanghent unos cantos filos de tanfaranu, deghes minutos in antis de s’agabu de sa coghidura. Sos malloreddus lissados sunt cunfetados cun custu ghisadu e cun berveghinu sardu fratadu. Arternativamente, su ghisadu podet esser realizadu a base de petza de sirvone.

Orizinarmente, su tanfaranu fiat impreadu deretamente in sa cumassa de sos malloreddus, cando chi como s’annanghet a s’agabu paris cun sa banza.