Menhir (grupu musicale)

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.


Artìculu in LSC

Menhir
Orìgine Nùgoro, Sardigna
Gènere musicale Hip Hop
Annos de atividade 1997-oe
Etichetas Puruchan
S'ard Music
Machete Empire Records
Artistas assotziados W.A.R., S.M.P., Dj Gruff, Josta, Pinzu, Tayone e Dj Skizo, Tenores "Ànghelu Caria", Gavino Murgia, Simone Pala, Federica Gallus, Dj Kork
Giassu http://www.menhirprod.com/
Membros Momak (Marco Moro)
Kingaiè (Alessandro Gaia)

Sos Menhir sunt unu grupu hip hop de Nùgoro cumpostu dae sas boghes de Momak (Marco Moro) e Kingaiè (Alessandro Gaia, connotu fintzas comente Kappa o K.L.), punteris beros e pròpios de su rap in Sardigna chi cantant in limba sarda e in italianu.

Nàschidu in su 1997 dae sa fusione de sos duos grupos istòricos de s'hip hop nugoresu: sos W.A.R. e sos S.M.P., ativos intre s'agabbu de sos annos ‘80 e sos primos annos ‘90, sos Menhir si sunt formados a s'incumintzu comente breakers, balladores de su b-boying, su ballu prus connotu cun su nùmene de breakdance.

Sos primos esèmpios de custa espressione artìstica s'agatant dae su 1982, gràtzias a sos materiales fotogràficos e de sas pellìculas de sos archìvios de retzas televisivas locales.

In cussu perìodu sa Rai mandaiat in direta unu programma de su tìtulu S'Orecchiocchio, chi daiat ispàtziu a sos grupos italianos de breakdance. Una de custas puntadas est istada dedicada a s'iscena hip hop nugoresa, s'ùnica rasta de custu movimentu in cussu perìodu in s'ìsula.

Giai a curtzu a sa fine de sos annos otanta sos duos rappers ant incumintzadu a assentare sas primas istrofas in limba sarda, ispirados siat dae sos Mc americanos e siat dae sos poetas a bolu e dae sos tenores sardos.

« Pro nois est naturale a èssere influentziados dae sa cultura nostra. Nois nos intendimus ispirados dae sa mùsica de sos tenores, nos agradant meda sas tècnicas issoro, sa manera issoro de cantare. Podimus nàrrere chi nos diat agradare a riproduire sas boghes, duncas su “bassu” e sa “contra” e totu sa musicalidade chi

trasmitent. »

(Momak[1])


S'impreu de sa limba sarda est istadu pro issos siat una chistione de espressione personale siat de responsabilidade comente òmines e artistas, intesa durante sa creatzione de sos discos e sos cuntzertos in sos palcos.[2]

In su 1990 Kingaiè at fundadu cun Dj Cris e àteros rappers sos W.A.R e Momak fundat sos S.M.P: ambos grupos ant prodùidu medas demotapes impreende comente bases breakbeadas pigadas dae viniles e istrumentales realizados cun mùsicos. In sa segunda metade de sos annos noranta sas duas ghias de custas esperièntzias artìsticas ant isseberadu de s'aunire pro dare bida a sos Menhir: gasi Kingaiè e Momak ant creadu in manera ufitziale sa banda in su 1997.

In su 1998, cun sas primas publicatziones de sos petzos “Abbarrattiche In Dommo” e “Ignoto fantasma” si faghent connòschere in s'iscena. Custas duas cantzones sunt insertadas in s'album Il nostro essere de Momak e dj Qez e produidu dae issos matessi.

Semper a curtzu a sa fine de sos annos noranta sos duos artistas, pro belle bator annos, si sunt tramudados a Torinu, in ue ant incumentzadu a collaborare cun sos personàgios de ispicu de sa realidade hip hop italiana che a Rawl mc e a sa crew Thc, proponende su sonu caraterìsticu issoro. In su 2002, gràtzias a una collaboratzione cun Dj Gruff, ant datu bida a unu progetu intituladu “Pecorino sardo”, prodùidu dae s'eticheta indipendente Puruchan (semper de Dj Gruff), in ue ant pigadu parte fintzas Josta, Pinzu, Tayone e Dj Skizo, arribende gasi a sos onores de s'iscena italiana, e divenende promotores in Sardigna de unu gènere musicale nou chi ligat sos sonos de sa traditzione sarda cun cussos modernos de s'hip hop, cantende semper in sardu. In su matessi annu sunt torrados in Sardigna e ant bintu sa de chimbe editziones de su fèstival de sa cantzone sarda cun su branu "Balla custu dillu"[3]. Dae inoghe a pustis s'imprenta locale sarda nd'at faeddadu meda, cunsagrende·los che a su grupu de riferimentu de su rap isolanu.

In su 2007 est essidu s'album Menhir, in suta de s'eticheta musicale S'ard music. A cust'album ant aderidu medas de sas mègius realidades musicales isolanas: sos tenores "Ànghelu Caria" de Nùgoro, su jazista Gavinu Murgia, Simone Pala e Federica Gallus. S'album at retzidu cunsensos in s'imprenta sarda e in cussa italiana[4]. Sos testos de sos Menhir afrontant temàticas medas, chi pertocant mescamente a sos temas sotziales[1][5]; su ritmu percussivu e imponente partzit sas rimas de sos duos Mc chi in carchi casu faghent fintzas acrobatzias lìricas a su lìmite de s'istrobeddalimba, su totu in armonia cun sos sonos chi incluint cussos ètnicos de su repertòriu sardu paris a sos de su funk, de su soul e, prus in generale, de sa black music.

Intre su 2013 e su 2014 su duetu est intradu in istùdiu e at traballadu a ritmos serrados a unos cantos branos pro sa publicatzione, a pustis de belle oto annos dae s'àteru[6], de s'album nou, “Abissi”, prodùidu dae sa Machete Empire Records e essidu in su freàrgiu de su 2015[7], e chi at tentu unu sutzessu mannu siat a livellu sardu siat italianu, resessende a intrare in sos primos bator postos de sa classìfica de iTunes pro sa setzione Hip Hop/Black music. Non sunt mancados mai sos branos in sardu, sinònimu de istima pro sa terra issoro. Dae su biu sas duas boghes las at acumpangiadas su talentu giòvanu Dj Kork e, in manera ocasionale, mùsicos chi s'ocupant de black music. A s'ispissu a sos ispetàculos issoro ant collaboradu fintzas breakers e writers, evidentziende in prenu su cuntzetu de cultura hip hop chi los at semper rapresentados.

Discografia[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Riferimentos[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

  1. 1.0 1.1 Giuanna Cottu, «MENHIR»: in sardu mùsica hip-hop, in Noas EJA, nº 4, Papiros, 2011. URL consultadu su 14 nadale 2021.
  2. Filmadu vìdeu Fueddus e Sonos - Menhir, in YouTube, a 12 min 30 s. URL consultadu su 5 freàrgiu 2023.
  3. Rap o folk: l'importante è che sia in «limba», in La Nuova Sardegna, 10 santugaine 2003. URL consultadu su 1º freàrgiu 2019 (archiviadu dae s'url originale su 14 làmpadas 2022).
  4. (IT) Walter Porcedda, Menhir, un rap ad alto voltaggio, in La Nuova Sardegna, 27 cabudanni 2007.
  5. Roberto Bazzoni, Menhir, l’hip hop sardo improntato sul sociale, in La Nuova Sardegna, 14 austu 2013.
  6. Hip hop, dopo otto anni tornano in città i Menhir, in La Nuova Sardegna, 28 martzu 2015. URL consultadu su 31 ghennàrgiu 2019 (archiviadu dae s'url originale su 14 làmpadas 2022).
  7. Matteo Politanò, Il ritorno dei Menhir, incontro tra generazioni di rap sardo, in Panorama, 22 abrile 2015.

Ligàmenes esternos[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Controllu de autoridadeMusicBrainz 91d9145c-9e68-4747-9e36-def49c15c9b2