Panada

Articulu in logudoresu

Sa panada est unu pratu tìpigu sardu, naturale de Assèmini e ispainadu in totu sa Sardinna. S’orìzine de custu pratu est cuntierrada dae sa comuna de Òscheri, ch’impare cun sas de Berchidda e Patada custìtuit un’àtera zona importante de produidura de sas panadas.

Est cunnotu finas in terra manna e in àteros paìsos, e est ozetu de degustadura in numerosas pioladas, chi sas printzipales s’isvilupant in Assèmini e in Òscheri. In àteros chirros de su mundu esisintit produtos gastronòmigos assimizadores – in sos ingredientes e s’amaniadura – a sa panada sarda, che s’empanada ispagnola e de unos istados ispanòfonos de Sudamèrica, in ue si podent agatare sas bariedades peruana o argentina.

Caraterìstigas

Sa panada est una turta salida formada dae un’imbòligu de corzu, ch’in intro sunt cuntènnidos – a s’avesu – petza, patada e àteros cunfetos. Sa panada pro esselèntzia est cussiderada sa de ambidda, galu oe ispainada ampramente, prus chi totu in su Campidanu, sende ch’in su tempus coladu s’atividade primària de sussistèntzia de sa comuna de Assèmini est istada sa pisca.

In sa bariante sua campidanesa, est servida in zenerale de segundu pratu e tenet una capatzidade mìnima de bator pessones, peroe si podet cussiderare finas comente mandigare cumpretu, bida sa bariedade de ingredientes e s’aporrida calòriga notàbile chi la diferèntziant. In sa bersione logudoresa, cumparet prus minore, a sa mannària de unu cogone pagu prus o mancu, e si cunsumit tipigamente de pratu ùnigu in sas ocasiones de festa.

Sa bariante prus cunsumida a dies de oe prebidet tradissionarmente s’impreu de petza de anzone (o,prus raras bias, de porcu o de puddu), cando chi sas bariantes bezeterianas cuntenent pisu, iscartzofa o fae. Su cunfetu fundamentale, intames, est cumpostu dae farra de trigu tipu “00”, aba, sale e ozu (o istrutu). Sa coghidura est realizada in su forru.