Terrenu de sa Luna
campidanesa. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:
logudoresu · LSC · nugoresu
Su terrenu de sa Luna est de colori de cinisu e fatu de regolitu lunari, un'arroca pruinosa generada pruschetotu in s'impatu de meteoròidis cun sa superfìtzi e de s'atzioni de su bentu solari asuba de issa.
Sa superfìtzi est prena de crateris, a foras de is maris, zonas mannas e pranas, arrastu de coladas de lava antigas, innui is crateris funt prus pagus[1]. S'Unioni Astronòmica Internatzionali nd'at connotu 9 137 a incumentzai de su 1919[2] .
Descritzioni
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Is prus mannus podint passai su diàmetru de 500 km[1]. Comenti asuba de sa Luna amancat s'aprètigu de fortzas tetònicas, erutzionis vulcànicas e fenòmenus sìsmicus funt rarus meda, a foras de candu acuntessint po mori de s'atumbu de meteoritis.
In s'ecuadori sa temperadura podit lompi finas a unu màssimu de 127 °C e unu mìnimu de -247 °C, rilevada in unu crateri acanta de su polu Nord lunari[3]. Comenti no ddoi at ni atmosfera ni àcua currendi in superfitzi, amancant is fenòmenus currelaus de erosioni tìpicus de sa Terra, perou su bombardamentu continu de micrometeoriti e s'impatu de is meteoròidis e de is asteròidis ant lamau e lamant totora abellu abellu su terrinu lunari.
Amancat s'àcua in stadu lìcuidu; nci-nd'at forsis me is crateris circumpolaris in stadu sòlidu[4].
Sa primu sonda allunada est stètia sa soviètica Luna 2, chi s'est sciusciada atumbendi. S'òmini est arribau cun su programa Apollo intra su 1969 e su 1972. Su primu a ddoi ponni pei, in sa missioni Apollo 11, est stètiu s'astronàuta stadunidensu Neil Armstrong[4][5].
Riferimentus
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]- ↑ 1.0 1.1 (IT) Luna in "Enciclopedia dei ragazzi", in www.treccani.it. URL consultadu su 21 freàrgiu 2022.
- ↑ (EN) Chen Yang, Haishi Zhao e Lorenzo Bruzzone, Lunar impact crater identification and age estimation with Chang’E data by deep and transfer learning, in Nature Communications, vol. 11, 22 nadale 2020, pp. 6358, DOI:10.1038/s41467-020-20215-y. URL consultadu su 21 freàrgiu 2022.
- ↑ (EN) Tim Sharp published, What is the Temperature on the Moon?, in Space.com, 27 santugaine 2017. URL consultadu su 21 freàrgiu 2022.
- ↑ 4.0 4.1 (IT) Margherita Hack, Vi racconto l'astronomia, Roma, Laterza, 2004, pp. 74-78, ISBN 88-420-7432-2, OCLC 799215537. URL consultadu su 21 freàrgiu 2022.
- ↑ (IT) Apollo 17: l'ultimo sbarco sulla Luna. E poi?, in StyleCult - Innovation Magazine | Portale di informazione, 19 nadale 2020. URL consultadu su 21 freàrgiu 2022 (archiviadu dae s'url originale su 21 freàrgiu 2022).