Trenigheddu birde

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.


Articulu in logudoresu

Su Trenigheddu Birde (in italianu Trenino Verde) est unu servitziu de sas bias de ferru de s'ARST.

Istoria[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Fentomados pro bi fagher colare tempus longu in tretos bellos, est belle unu segulu chi sos caminos de ferru sardos attraent a biazadores medas pro bider su paisazu chi freguraiat peri cussas bias. Giae in su 1921 s'iscritore britannicu David H. Lawrence, in su libru sou Sea and Sardinia ("Mare e Sardigna"), at contadu de s'isperientzia sua biazende peri sa Casteddu-Isili-Sorgono.

« Pigamus su trenigheddu de sas Segundarias... A calesisiat logu bi andet »
(David H. Lawrence, Sea and Sardinia, 1921)


In su pustigherra at pigadu pee, finas si a bellu a bellu, una forma de turismu chi ziraiat in tundu de custa bia de ferru, fatu chi at ispintu a ammanizare de manera prus organica unu servitziu pro sos turistas in sos annos '80. Si aiat tando isseperadu su numene de Trenino Verde, dae su 1984 in susu, pro more de su tantu birde chi si podiat bider in biazu.

Bidu chi sa dimanda pro custa zenia de turismu fit creschende, sa sienda de sos Caminos de Ferru de sa Sardigna (Ferrovie della Sardegna o FdS), chi fit naschida in su 1989 dae s'aunimentu de FCS e SFS, cun s'amparu de ESIT, WWF e Italia Nostra at pigadu finantziamentos bastante dae s'ente regionale e dae sa Comunidade Europea pro ammezorare su servitziu. Cun custu dinare si ant fattu torrare a bider litorinas, carrotzas e istatziones antigas.

In su 10 de maju de su 1995, a 14 annos de cando fit serrada, sa linia Tresnuraghes-Bosa Marina aiat torradu a aberrer, beninde gai a esser sa prima linia turistica de sa Sardigna. Duos annos a pustis, in su 16 de lampadas de su 1997, ateras 4 linias de sa retza FdS (sa Mandas-Arbatax, sa Isili-Sorgono, sa Macumere-Tresnuraghes e sa Nùivi-Tempiu-Palau) fint bortadas a custu impreu. Semper pro custu prozetu, fint abertos duos museos a tema a chirrios de Monserrat e Tempiu.

In su 2010, cun s'aunimentu de sos Caminos de Ferru de sa Sardigna a s'ARST, custa sienda at tennidu che eredade sas bias de ferru sardas, cumpresa cussa de su Trenigheddu Birde.