Tzisgiordània
Coordinadas: 32°00′N 35°21′E / 32°N 35.35°E
Artìculu in LSC
Sa Tzisgiordània o Cisgiordània (literalmente "sa parte a inoghe de su riu Giordanu"; in àrabu: الضفة الغربية, aḍ-Ḍiffä l-Ġharbīyä; in ebràicu: הגדה המערבית?, HaGadah HaMa'aravit o, semper in ebràicu e ufitzialmente pro s'Istadu de Israele יהודה ושומרון, Yehuda ve'Shomron, traduidu Giudea e Samaria; in inglesu naradu West Bank, "s'oru otzidentale") est unu territòriu chentza de bessida a su mare in s'oru otzidentale de su riu Giordanu, in s'Oriente Mèdiu. Faghet parte, paris a sa Fròngia de Gaza, de is "territòrios palestinesos" e de sa regione istòricu-geogràfica de Palestina.
In antis de sa Gherra Manna, sa zona como connota comente a Tzisgiordània fiat in suta de su domìniu otomanu, comente parte de sa provìntzia de Sìria. In su 1920, in sa cunferèntzia de Sanremo, sa vitòria de sas fortzas alliadas dd'aiat assignadu a sa soberania de su Mandadu britànnicu de sa Palestina. Sa Gherra àrabu-israeliana de su 1948 aiat bidu sa criatzione de Israele in una cantas partes s'ex Mandadu, mentras sa Tzisgiordània fiat istada conchistada e annèssida a sa Transgiordania chi a coa si fiat fata Giordània. Sos acòrdios de armistìtziu de su 1949 ant definidu is làcanas suas ad interim.
De su 1948 a su 1967, sa zona fiat abarrada suta controllu giordanu, e sa Giordània no at rinuntziadu ufitzialmente a is pretesas suas in s'àrea fintzas a su 1988. Sas rechertas de sa Giordània non fiant mai reconnotas dae sa comunidade internatzionale, francu su Regnu Unidu. Sa definitzione de is làcanas fiat istabilida a pustis de s'istipulatzione de s'armistìtziu de Rodi, cando fiat definida dae sas lìnias de "sessade su fogu" intre sos esèrtzitos israelianu e giordanu. De su 1967, a segus de sa Gherra de is Ses Dies, sa parte majore de sa Tzisgiordània est andada suta de ocupatzione militare israeliana, mancari siat pretèndida pro intreu de s'Istadu de Palestina, andende a costituire paris a sa Fròngia de Gaza is gai fentomados territòrios palestinesos ocupados dae sos israelianos.
Artìculos in ligòngiu
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Àteros progetos
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Wikimedia Commons tenet files chi ligant a: Tzisgiordània |