Sinnale Wow!
Limba Sarda Comuna. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:
Sinnale Wow! est unu sinnale ràdiu a banda istrinta chi est istadu rilevadu dae s'astrònomu Jerry R. Ehman su 15 austu 1977, mentras traballaiat a su progetu de chirca de vida extra-terrestre SETI, cun su ràdiu-telescòpiu Big Ear de s'Universidade istatale de s'Ohio. Is piessìnnios de su sinnale ant fatu pensare a un'orìgine esterna a sa Terra e a su Sistema Solare. Duradu 72 segundos, su sinnale no est istadu prus torradu a rilevare.Ehman, ispantadu, at marcadu in ruju su còdighe alfa-numèricu de su sinnale in s'imprenta de su ràdiu-telescòpiu e at annotadu su cummentu «Wow!», espressione chi a pustis at donadu su nòmine a su sinnale.
Minudas tècnicas
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Intensidade e larghesa de banda de su sinnale
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]
Is lìteras de su còdighe marcadu, 6EQUJ5, descrient sa variatzione de s'intensidade de su sinnale. Un'ispàtziu marcat un'intensidade cumpresa intre 0 e 0,999, is nùmeros dae 1 a 9 indicant intensidade de 1,000 a 9,999, mentras intensidades superiores a 10,0 sunt sinnaladas cun una lìtera ('A' currispondet a intensidade intre 10,0 e 10,999, 'B' a intensidade dae 11,0 a 11,999, etc). Su balore 'U' (un'intensidade intre 30,0 e 30,999) est istada s'intensidade prus arta mesurada dae su telescòpiu.[1]
Sa larghesa de banda de su sinnale est uguale o inferiore a 10 kHz (cada colunna de s'imprenta currispondet a unu canale ampru 10 kHz; su sinnale est presente in una colunna isceti). Sunt istados agatados duos diferentes balores pro sa frecuèntzia sua, 1420,356 MHz (J. D. Kraus) e 1420,456 MHz (J. R. Ehman), ambos acanta de sa frecuèntzia de sa lìnia a 21 cm de s'idrògenu, a 1420,405 MHz.
Positzione de su sinnale
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Sunt istadas agatadas duas possìbiles coordinadas ecuatoriales:
- A.R. = 19h22m24.64s ± 5s
- A.R. = 19h25m17.01s ± 5s
Ambas coordinadas tenent declinatzione =-27°03' ± 20' (època B1950.0) e intrant in sa làcana sud-orientale de sa costellatzione de Sagitàriu.[2][3]
Su ràdiu-telescòpiu Big Ear fiat fissu e isfrutaiat su rodiamentu de sa Terra pro parmigiare su chelu. A sa lestresa de rotatzione de sa Terra, cunsiderada fintzas sa larghesa de sa bentana de osservatzione de su Big Ear, su telescòpiu podiat osservare unu cale si siat puntu isceti pro 72 segundos. Duncas fiat carculadu chi unu sinnale extra-terrestre esseret registradu pro 72 segundos giustos, e s'intensidade registrada de cussu sinnale diat àere ammustradu un'artziamentu graduale pro is primos 36 segundos – finas a cando su sinnale ràdiu non segudaiat su tzentru de sa bentana se osservatzione – sighidu dae una mèngua progressiva.
Insandus, siat pro sa durada sua de 72 segundos, siat pro sa forma sua, su sinnale diat tènnere un'orìgine extra-terrestre.[4]
Chircas pro sa repetidura de su sinnale
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Su telescòpiu Big Ear impreaiat duas "antennas a trumba" pro chircare sinnales; su sinnale Wow! est istadu rilevadu in unu de custos fàscios de rilevadores, ma no in s'àteru. Issu diat èssere tando dèpidu apàrrere fintzas tres minutos a pustis (o in antis), ma no est istadu de aici.[4] Ehman at osservadu sena resèssida chirchende sa repetidura de su sinnale impreende su Big Ear su mese imbeniente a su rilevamentu.[5]
In su 1987 e in su 1989, Robert Gray at chircadu s'eventu impreende s'antenna a filerina META in s'Oak Ridge Observatory, ma sa trasmissione non s'est torrada a presentare.[5] Gray at intentadu fintzas in su 1995 e in su 1996 impreende su Very Large Array, meda prus balente de su Big Ear, e in su 1999 impreende su ràdiu-telescòpiu de 26 metros de s'Universidade de sa Tasmània de Hobart.[6] Sunt istadas fatas ses osservatziones de 14 oras cadauna, in positziones a giru de su puntu de orìgine computadu de su sinnale, ma non est istadu prus rilevadu nudda de pretzisu a su sinnale Wow!.[4]
Orìgine de su sinnale
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]- Frank Drake, co-fundatore de su SETI, pro ispricare pro ite su sinnale no est istadu prus agatadu, at supostu chi esseret istadu imbiadu dae una tziviltade de tesu, chi diat àere focalizadu totu s'energia de emissione in unu fàsciu ispatziale istrintu meda e isceti pro pagos minutos, de manera chi poderet èssere retzidu a distàntzia manna. A unu sinnale emìtidu in totus is diretziones, difatis, ddi diat èssere serbida una cantidade manna de energia.[7][8] Drake e Sagan etotu in su 1974 ant realizadu s'imbiu de unu messàgiu terrestre cara a possìbiles tziviltades alienas, trasmitende·ddu una borta isceti, dae su ràdiu-telescòpiu de Arecibo cara a s'Ammassu Globulare de Èrcole, a 25.000 annos lughe de distàntzia dae sa Terra, connotu comente "Messàgiu de Arecibo".[9]
- Iscèticos medas, in is meses a pustis, ant fatu s'ipòtesi chi su sinnale diat èssere istadu causadu dae unu fenòmenu naradu chinchiddada interstellare, dèpida prus che totu a turbolèntzias de plasma interplanetàriu o a pulsar a tesu meda chi, comente e chi siat, diant istorbare in sa retzidura ràdiu-astronòmica. Ehman etotu, a pustis de carchi tempus, s'est decraradu dudosu in sa teoria de s'orìgine de su sinnale a banda de un'abbistesa extra-terrestre, afirmende in contu: “Diamus àere dèpidu torrare a bìdere su sinnale cando l'amus chircadu pro 50 bortas. Carchi cosa sugerit chi issu esseret unu sinnale originadu in sa Terra, e riflètidu dae un'arema ispatziale”.[10] Nointames, in is annos a pustis, sa teoria de su riflessu de un'arema est istada reprovada, ca in s'època no esistiant emissiones terrestres a sa frecuèntzia de 1420 MHz.[11][12] In su 1959, su SETI at postu a custa frecuèntzia s'àteru nòmine de riga a 21 cm de s'idrògenu nèutru, est a nàrrere una microunda idònea a trasmissiones extraterrestres, ca potet passare a traessu deprùeres interistellares fitas e opacas.
- In su 2015 Antonio Paris, professore de su St. Petersburg College, in Florida, at formuladu s'ipòtesi chi su sinnale esseret generadu dae un'emissione de idrògenu, dèpidu a su coladòrgiu cuntemporàneu de duas cometas, sa 266P/Christensen e sa 335P/Gibbs chi, su 15 austu 1977, s'agataiant in lìnia cun sa zona teorizada de orìgine de su sinnale. In cudda època, non si connoschiat s'esistèntzia de custas duas cometas. Calicunu contràriat custa ipòtesi, ca s'emissione de una cantidade manna de idrògenu non diat èssere comente si siat sufitziente a generare unu sinnale aici meda forte.[13]
- S'ipòtesi chi su sinnale siat originadu dae una cometa est istada atzetada in su 2017 dae sa rivista de s'Acadèmia natzionale de is sièntzias de is Istados Unidos in Washington[14] in contu de sa 266P/Christensen e 335P/Gibbs, de chi est istadu retzidu unu sinnale ràdiu a 1420,25 MHz in s'abrile 2017.[15] Esperimentos anàlogos ant cunfirmadu chi fintzas àteras cometas podent emìtere sinnales cun sa matessi frecuèntzia de Wow!, donende un'inditu de una càusa naturale de su fenòmenu.[16] Custa ipòtesi at però addobiadu un'iscetitzismu forte fintzas a banda de is membros de su grupu de chirca Big Ear de s'època, ca anàlisi prus a minuda ant ammustradu chi cussas cometas non ddoe fiant in s'àrea parmigiada in su su momentu in ue est istadu iscobertu su sinnale. In prus, is cometas non diant emìtere undas ràdiu de tale potèntzia a sa frecuèntzia cunsiderada. In fines non si diat pòdere ispricare s'annotu de su sinnale dae una de is antennas, ma non de s'àtera.[17]
Su sinnale Wow! in sa cultura de massa
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Si faghet riferimentu a su sinnale in sa sèrie TV X-Files: in s'episòdiu de abertura de sa segunda istajone, Little Green Man, s'agente Dana Scully invèstigat s'orìgine de unu sinnale ràdiu disconnotu chi su cumpàngiu suo, Fox Mulder, aiat recuperadu a pustis de un'abbistada UFO a su Ràdiu-telescòpiu de Arecibo in Puerto Rico chi s'òcupat de su SETI. Ddoe at un'àteru riferimentu in sa cantzone de su grupu musicale istadunidensu The Dandy Warhols, intitulada "SETI vs the wow! Signal" (in s'album This Machine, publicadu su 24 abrile 2012).
Riferimentos
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]- ↑ Explanation of the Code "6EQUJ5" On the Wow! Computer Printout, in bigear.org. URL consultadu su 12 giugno 2006.
- ↑ (EN) Robert H. Gray e Kevin B. Marvel, A VLA Search for the Ohio State, in The Astrophysical Journal, Ghennàrgiu 2001.
- ↑ Tirion, Sinnott, Sky Atlas 2000.0 - Second Edition, Cambridge University Press, 1998, ISBN 0-521-62762-1.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Seth Shostak, Interstellar Signal From the 70s Continues to Puzzle Researchers, space.com, 5 dicembre 2002.
- ↑ 5.0 5.1 Amir Alexander, The 'Wow!' Signal Still Eludes Detection, planetary.org, 17 gennaio 2001. URL consultadu su 26 martzu 2021 (archiviadu dae s'url originale su 27 trìulas 2009).
- ↑ (EN) Robert Gray, A Search for Periodic Emissions at the Wow Locale (PDF), in Astrophys. J., vol. 578, 2002, pp. 967–971.
- ↑ (EN) Frank Drake, Is Anyone Out There?: The Scientific Search for Extraterrestrial Intelligence, Delacorte Press, 1992, pp. 145-146, ISBN 978-0-385-30532-7.
- ↑ "Wow... allarme dallo spazio", in ufo.it. URL consultadu su 26 martzu 2021 (archiviadu dae s'url originale su 27 freàrgiu 2021).
- ↑ Roberto Pinotti, Ufo e extraterrestri, De Vecchi Editore, 2012, ISBN 88-412-4063-6.
- ↑ Barry Kawa, The Wow! signal, bigear.org, 18 settembre 1994. URL consultadu su 12 giugno 2006.
- ↑ Radio-Frequency Regulation, The National Academy Press.
- ↑ CRAF Handbook for Radio Astronomy (PDF), Committee on Radio Astronomy Frequencies (CRAF), 2005. URL consultadu su 26 martzu 2021 (archiviadu dae s'url originale su 3 làmpadas 2016).
- ↑ >(EN) Hydrogen Clouds from Comets 266/P Christensen and P/2008 Y2 (Gibbs) are Candidates for the Source of the 1977 “WOW” Signal
- ↑ Alfredo Carpineti, Scientist Claims To Have Figured Out What The Mysterious "Wow!" Signal Was, in iflscience.com, 13 gennaio 2016. URL consultadu su 14 gennaio 2016.
- ↑ HYDROGEN LINE OBSERVATIONS OF COMETARY SPECTRA AT 1420 MHZ (PDF), in planetary-science.org. URL consultadu su 26 martzu 2021 (archiviadu dae s'url originale su 5 làmpadas 2017).
- ↑ Wow forse era solo una cometa
- ↑ WOWCometRebuttal
