Amèrica Latina

Artìculu in LSC

Ispainadura de is limbas romanzas in su cuntinente americanu.

S'Amèrica Latina est costituida de is paisos de su cuntinente americanu chi sunt istados colonizados o comente chi siat fortemente influentzados pro resones disvariadas, de is natziones latinas europeas de Ispagna, Portugallu e Frantza e in ue sunt faeddadas limbas neo-latinas comente ispagnolu, portughesu e frantzesu.

Sa definitzione de Amèrica Latina no est allindada petzi a in caraterìsticas linguisticas, ma fintzas is chi pertocant sa cultura, s'istòria, sa geografia, sa religione, s'etnia, sa polìtica, sa sotziedade e s'economia.

Custu contu balet mescamente pro is paisos indipendentes. Nd'est duncas perricada s'apartenèntzia de is territòrios francòfonos de Québec e Nou Brunswick de su Cànada. Sunt intames cunsiderados faddinamente paisos latinu-americanos su Belize, Grenada e Guyana chi sunt de ròdia anglòfona, su Suriname de ròdia olandesa e àteros.

S'ispainadura de culturas e limbas latinas imbatet in realidade a interessare fintzas istados de traditzione diferente in totu su cuntinente. In is Istados Unidos de America, a esempru, chi sunt de ròdia anglo-sassone, siat pro chistiones istòricas de is bàrios territòrios, siat pro is acuditas de migradòres, est meda chistionadu fintzas s'ispagnolu, chi est limba co-uffitziale impare a s'inglesu in su Nou Mèssicu. In Louisiana intames, unu 5% de is bividores chistionat galu su frantzesu che limba mama, sende chi fintzas a su de 18 sèculos fiat colònia frantzesa; unu arresonu simigiante podet èssere fatu pro su Maine in ue prus de su 5% de is bividores est de limba mama frantzesa.

Istados

Is istados cunsiderados partes de s'Amèrica Latina sunt is chi sighint:

Istadu	Istèrrida (km²)	Bividores	Capitale	Limba uffitziale	Indipendèntzia
Argentina	2.766.890	40.117.096	Buenos Aires	ispagnolu	9 trìulas 1816 de s'Ispagna
Bolìvia	1.098.581	10.907.778	Sucre La Paz	ispagnolu limbas amerindas	6 austu 1825 de s'Ispagna
Brasile	8.514.877	192.376.496	Brasìlia	portughesu	7 cabudanne 1822 de su Portugallu
Cile	756.950	17.224.200	Santiago de Cile	ispagnolu	12 friàrgiu 1818 de s'Ispagna
Colòmbia	1.141.748	45.925.397	Bogotá	ispagnolu	20 trìulas 1810 de s'Ispagna
Costa Rica	51.100	4.608.426	San José	ispagnolu	1º trìulas 1823 de su Mèssicu
Cuba	109.886	11.239.363	La Habana	ispagnolu	10 santugaine 1868 de s'Ispagna
Repùblica Dominicana	48.442	9.378.818	Santo Domingo	ispagnolu	16 austu 1865 de s'Ispagna
Ecuador	272.046	15.007.343	Quito	ispagnolu	10 austu 1809 de s'Ispagna
El Salvador	21.040	6.134.000	San Salvador	ispagnolu	15 cabudanne 1821 de s'Ispagna
Guatemala	108.890	13.276.517	Città del Guatemala	ispagnolu	15 cabudanne 1821 de s'Ispagna
Guyana Frantzesa	83.534	217.000	Cayenne	frantzesu
Haiti	27.750	9.719.932	Port-au-Prince	frantzesu crèolu haitianu	1º ghennàrgiu 1804 de sa Frantza
Honduras	112.492	8.249.574	Tegucigalpa	ispagnolu	1º trìulas 1823 de su Mèssicu
Mèssicu	1.972.550	112.336.538	Tzitade de su Mèssicu	ispagnoli	15 cabudanne 1810 de s'Ispagna
Nicaràgua	130.373	5.891.199	Manàgua	ispagnolu	1º trìulas 1823 de su Mèssicu
Panamá	75.517	3.405.813	Panamá	ispagnolu	3 onniasantu 1903 de sa Colòmbia
Paraguay	406.752	6.460.000	Asunción	ispagnolu guaraní	14 maju 1811 de s'Ispagna
Perù	1.285.216	29.496.000	Lima	ispagnolu Quechua [Aymara]	28 trìulas 1821 de s'Ispagna
Puerto Rico	9.104	3.725.789	San Juan	ispagnolu inglesu
Uruguay	176.215	3.494.382	Montevideo	ispagnolu	25 austu 1825 de su Brasile
Venezuela	916.445	29.105.632	Caracas	ispagnolu	13 ghennàrgiu 1830 de sa Gran Colòmbia

Artìculos ligados

• Amèrica
• Amèrica de su Norti
• Amèrica Tzentrale
• Amèrica de su Sud
• Limbas romanzas