Cussìgiu de Europa


Cussìgiu de Europa![]() | |
---|---|
![]() Mapa de is Istados membros | |
Fundatzione | 5 de maju de su 1949 |
Limbas ufitziales | Frantzesu, Inglesu |
Membros | 46
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Ex-membros | 1
|
Su Cussìgiu de Europa est un'organizatzione internatzionale criada in Strasbourg cun su Tratadu de Londra, de su 5 de maju de su 1949.[1] Su Cussìgiu de Europa promovet sa democratzia, s'istadu de deretu e is deretos umanos,[2] aici comente traballat pro afortiare s'identidade europea intre totu is tzitadinos de Europa. Non cheret confùndidu cun su Cussìgiu Europeu (formadu dae is cabos de Istadu e de Guvernu de s'Unione Europea, prus su presidente de sa Cummissione Europea) nen cun su Cussìgiu de s'Unione Europea (istitutzione chi apartenet a s'Unione Europea).[3]
Su Cussìgiu de Europa fiat fundadu dae is rapresentantes de deghe istados (Bèlgiu, Danimarca, Frantza, Regnu Unidu, Irlanda, Itàlia, Lussemburgu, Paisos Bàscios, Norvègia e Isvètzia),[4] in die de oe contat 47 paisos (28 de is cales sunt membros de s'Unione Europea), e 6 istados a osservadores (su Vaticanu, Istados Unidos, Cànada, Giapone, Israele, Mèssicu).[5][6] Sa Giordània, Kazachistan e su Marrocu coòperant a sa firma de unas cantos cumbènnidos.[7][8][9] Sa sede s'agatat in Strasbourg, a sa frontera intre Frantza e Germània e sa bandera est sa matessi de s'Unione Europea. Nde podet èssere membru cale si siat istadu europeu chi atzetet is printzìpios de sa lege e chi afiantzat is deretos umanos fundamentales e sa libertade de is tzitadinos.
Su Cussìgiu de Europa est istadu sa prima organizatzione de intregatzione europea, criada in antis meda de s'Unione Europea e in antis fintzas de is antigas Comunidades Europeas (CECA, CEE e CEEA), cun s'intentu de favorèssere is relatziones paghiosas e de amistade intre sos istados europeos diferentes, a pustis chi giai totu su continente s'agataiat fatu a rogos a s'acabu de sa Segunda Gherra Mundiale.
In su mese de martzu de su 2022, durante s'invasione russa de Ucraina, sa Rùssia at annuntziadu a in antis de sa segreteria generale de su Cussìgiu de Europa s'abbandonu deretu de s'organismu, a pustis de èssere istada suspèndida temporalmente in su mese de freàrgiu se su matessi annu pro neghe de is atziones militares. Aici sa Rùssia s'est portada a in antis respetu a sa sentada istraordinària cunvocada dae s'organizatzione pro tratare sa bogadura dae s'organizatzione.[10] Giai a pustis de sa suspensione in freàrgiu, s'ex-presidente russu Dmitrij Medvedev aiat cunsideradu sa detzisione comente una «oportunidade» de torrare a impònnere sa pena de morte, proibida pro is Istados miembros de sa organizatzione.[11][12] Sa Bielorùssia, chi comente si siat no est istada mai membru, pedesset oe in die penas astringhidoras pro s'èssere imboligada cun sa Rùssia in invasione de s'Ucraina.[13]
Istados membros
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Is istados membros sunt 46, de is cales 27 sunt parte de s'Unione Europea: is paisos chi ant criadu a comintzu su Cussìgiu de Europa sunt 10, mentras unos àteros 37 istados ant adillidu a pustis. Is istados geograficamente europeos chi non faghent parte de su Cussìgiu de Europa sunt duos: sa su Vaticanu (chi, comente si siat, pro voluntade pròpia pigat parte a is fainas de s'Ente cun istatus de osservadore)[14] e sa Bielorùssia (a chi est istada denegada s'intrada pro farta de democratzia). Chimbe istados membros de su Cussìgiu non sunt parte de s'Europa geogràfica: Geòrgia, Armènia, Azerbaigiàn, Tzipru, Turchia. Sa Rùssia est istada membru dae su 1996 a su 16 de martzu de su 2022, cando si nch'est retirada.

Istados | Intrada |
---|---|
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
5 de maju de su 1949 |
![]() ![]()
|
9 de austu de su 1949 |
![]() |
7 de martzu de su 1950 |
![]() ![]() |
13 de trìulas de su 1950 |
![]() ![]() |
16 de martzu de su 1956 |
![]() ![]() |
24 de maju de su 1961 |
![]() |
6 de maju de su 1963 |
![]() ![]() |
29 de abrile de su 1965 |
![]() ![]() |
22 de cabudanni de su 1976 |
![]() ![]() |
24 de onniasantu de su 1977 |
![]() |
23 de onniasantu de u 1978 |
![]() |
16 de onniasantu de su 1988 |
![]() ![]() |
5 de maju de su 1989 |
![]() ![]() |
6 de onniasantu de su 1990 |
![]() ![]() |
29 de onniasantu de su 1991 |
![]() ![]() |
7 de maju de su 1992 |
![]() ![]() |
14 de maju de su 1993 |
![]() ![]() |
30 de làmpadas de su 1993 |
![]() ![]() |
7 de santugaine de su 1993 |
![]() |
10 de santugaine de su 1994 |
![]() ![]() |
10 de freàrgiu de su 1995 |
![]()
|
13 de trìulas de su 1995 |
![]()
|
9 de onniasantu de su 1995 |
![]() ![]() |
6 de onniasantu de su 1996 |
![]() |
27 de abrile de su 1999 |
![]() |
25 de ghennàrgiu de su 2001 |
![]() |
24 de abrile de su 2002 |
![]() |
3 de abrile de su 2003 |
![]() |
5 de santugaine de su 2004 |
![]() |
11 de maju de su 2007 |
Ex-membros
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]Istados | Intrada | Essida |
---|---|---|
![]() |
28 de freàrgiu de su 1996 | 16 de martzu de su 2022[15] |
Riferimentos
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]- ↑ (CA) Consell d'Europa, in exteriores.gob.es. URL consultadu su 1º santugaine 2021 (archiviadu dae s'url originale su 1º santugaine 2021).
- ↑ (EN) Values, in coe.int.
- ↑ (EN) Do not get confused, in coe.int.
- ↑ (CA) Consell d’Europa (XML), in enciclopedia.cat.
- ↑ (EN) Our member States, in coe.int.
- ↑ (IT) Israele // Osservatore in seno all'Assemblea parlamentare, in coe.int.
- ↑ (IT) UE e Giordania hanno adottato le priorità del partenariato e il patto, in consilium.europa.eu.
- ↑ (IT) Potenziare la cooperazione tra il Consiglio d’Europa e il Kazakistan, in coe.int.
- ↑ (IT) Consiglio di associazione UE-Marocco, 27 giugno 2019, in consilium.europa.eu. URL consultadu su 2 santugaine 2021 (archiviadu dae s'url originale su 2 santugaine 2021).
- ↑ (EN) Russia formally quits Council of Europe, in jpost.com.
- ↑ (IT) Russia, Medvedev: «Possibile il ritorno della pena di morte», in tag43.it.
- ↑ (EN) Dmitry Medvedev vows to reintroduce death penalty, in thebarentsobserver.com.
- ↑ (EN) Restrictive measures against Belarus, in consilium.europa.eu.
- ↑ (IT) Santa Sede // Stato osservatore, in coe.int.
- ↑ (IT) Consiglio d'Europa, la Russia non ne fa più parte da oggi, in ansa.it.
Àteros progetos
[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]![]() |
Wikimedia Commons tenet files chi ligant a: Cussìgiu de Europa |