Repùbrica de s'Irlanda

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.
(Reindiritzadu dae Repùblica de s'Irlanda)

Coordinadas: 53°N 8°W / 53°N 8°W53; -8


Articulu in logudoresu

Repùblica de s'Irlanda

Bandèlla
Mapa de sa Repùbbrica de Irlanda
Posidura in Europa

Sa Repùbbrica de s'Irlanda (Poblacht na hÉireann in irlandesu; Republic of Ireland in inglesu), uffitzialmente Irlanda (Éire in irlandesu, Ireland in inglesu), est un istadu membru de s'Unione Europea, costituidu comente repùbbrica indipendente e soberana, chi occupat guasi tota s'omonima isola. S'unicu istadu cunfinante est su Regnu Unidu chi mantenet sa soberania subra sa parte restante de s'isola.

Sa capitale e tzitade pius manna est Dublinu (Baile Átha Cliath in irlandesu), sa segunda pro importàntzia econòmica est Cork (Corcaigh). In su 2008 vivian in Irlanda 4.422.100 persones, sa limba ufitziale est su Irlandesu, sighidu dae s'inglesu.

Istòria[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

S'Irlanda est populada dae pius de 9000 annos. In sa segunda meidade de su I millenniu A.C. est istada invadìda dae pòpulos celticos, chi portaiant sa limba e sa cultura issoro. S'Irlanda abarraiat a foras de s'Impèru Romanu, chi da naraiat Hibernia, fintzas chi benniat cristianitzada in su sèculu V p.c., bennendi a essi unu tzentru de atividade culturale importantziosu meda in sos sèculos VI e VII. Su tempus froridu de sa tzivilizadura irlandesa cumentzat a s'arruinare cun s'arribu de pòpulos colonizadores: incursiones de sos vichingos in su sèculu X, invasiones Normannas dae s'Inghilterra dae su sèculu XII e, de su sèculu XIII, su domìniu ei sa colonizadura peri sa gente inglesa, aturada fintzas a su 1921, annu chi sa parti manna de s'ìsula at otentu sa liberatzione dae su domìniu istranzu.

Gràtzias a s'indipendèntzia, s'ìsula de Irlanda s'est potzia integrare cun sa Comunidade Econòmica Europeana (1972) biende semper de prus unu acreschimentu econòmicu e culturale chi da fiant unu de sos istados cun sos medos prospettivas de s'Europa contemporànea. S'Irlanda at adelantadu in sos annos su turismu cun sa tarea de amostare sas bellesas naturales de s'ìsula de ismeraldu e de s'antiga cultura tzeltica.

Àteros progetos[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Agganzos dae fora[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]