Literadura sarda

Dae Wikipedia, s'entziclopedia lìbera.
Custu artìculu est iscritu in sa grafia logudoresa. Abbàida sas àteras bariedades gràficas:

campidanesu · LSC · nugoresu


Sa literadura sarda est sa literatura iscrita in cale si siat bariante de sa limba sarda o de sas limbas faeddadas in Sardigna, ma finas sos iscritos de autores sardos in ateras limbas.

Origines[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Sos primos documentos in ue sunt presentes sas prima peraulas in sardu sunt istados iscritos in su Xmu seculu. Si tratat de sos atos de regalia fatos dae sos Judikes a sos varios cunventos de i-su continente europeu e de i-sos condaghes chi fini documentos amministrativos, cumpilados dae i-sos padres.

Testos identitarios[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Unu de sos primos documentos pubricos, iscritu cumpletamente in sardu, est su codice de sas Leges comunales de Tàtari (Statuti Sassaresi). Sas versiones pius antigas sun duas, una iscrita in latinu, s'atera in sardu. In sa pergamena iscrita in sardu b'est marcada sa data 1316. Custu documentu est de grande valore ca testimonzat de comente fit regulada sa cosa pubrica in su comune liberu de Tàtari. Custu codice est bistadu pois adotadu dae ateros comunes sardos. Semper in su XIVmu seculu Marianu IV aiat promulgadu sa Carta de Logu, chi ateru no est si no su Codighe de sas leges de s'Istadu de s'Arborea. Sa carta est bistada poi modificada e agiornada dae sa fiza de Marianu Eleonora. Sa leges de Arborea sunt cunsideradas tra sas pius interessantes in su panorama internatzionale de i-cussu tempus.

Lista de sos iscritores sardos[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Lista de sos poetes a bolu in logudoresu[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

Bibliografia[modìfica | modìfica su còdighe de orìgine]

  • Augusto Boullier, Il dialetto e le canzoni popolari della Sardegna, 1866
  • Giovanni Siotto Pintor, Storia letteraria di Sardegna, Casteddu, 1843-44
  • Max Leopold Wagner, La lingua sarda. Storia, spirito e forma, Bern, 1950 [ora a cura di G. Paulis, Nùgoro, 1997].
  • Francesco Alziator, Storia della letteratura di Sardegna, Casteddu, 1954.
  • Giuseppe Dessì - Nicola Tanda, Narratori di Sardegna, Milanu, Mursia, 1973.
  • Nicola Tanda, Letteratura e lingue in Sardegna, Casteddu, Edes, 1984.
  • Giovanni Pirodda, La Sardegna, Brescia, Editrice La scuola, 1992.
  • Andrea Deplano, Rimas. Suoni versi strutture della poesia tradizionale sarda, Casteddu, 1997.
  • Giuseppe Marci, In presenza di tutte le lingue del mondo. Letteratura sarda, Casteddu, 2005.
  • Dino Manca, Il tempo e la memoria, Roma, 2006.
  • Giancarlo Porcu, Régula castigliana. Poesia sarda e metrica spagnola dal '500 al '700, Nùgoro, 2008.
  • Gianni Atzori - Gigi Sanna, Sardegna. Lingua Comunicazione Letteratura, Casteddu, 1995-1998 (2 voll.).
  • Gigi Sanna, Pulpito politica e letteratura, Predica e predicatori in lingua sarda, Aristanis, 2002.
  • Gigi Sanna (a incuru de), Efisio Marras. Preigas. Ed. Nuove Grafiche Puddu, 2010.
  • Gigi Sanna, La predica in sardo in periodo basso medioevale e dopo il Concilio tridentino (1300 -1700); in Chiesa, potere politico e cultura in Sardegna dall'età giudicale al Settecento (a cura di Giampaolo Mele), Atti del 2º Convegno Internazionale di Studi, Oristano 7 -10 Dicembre 2000; ISTAR, S'Alvure, Aristanis 2005. pp. 388 - 414.
  • (IT) Salvatore Tola, La Letteratura in Lingua Sarda. Testi, autori, vicende (PDF), 1ª ed., Casteddu, CUEC, 2006, ISBN 88-8467-340-2, OCLC 77556665. URL consultadu su 4 nadale 2019 (archiviadu dae s'url originale su 14 abrile 2016).
  • (IT) Salvatore Tola, 50 anni di premi letterari in lingua sarda, 1ª ed., Sestu, Domus de Janas, 2006, ISBN 88-88569-61-8, OCLC 77504100.
  • Dino Manca, La comunicazione linguistica e letteraria dei Sardi: dal Medioevo alla «fusione perfetta», in «Bollettino di Studi Sardi», IV, 4 (2011), Centro di Studi Filologici Sardi, Casteddu, 2011, pp. 49–75.
  • Luigi Agus, Rinascimento in Sardegna. Saggi di storia, arte e letteratura., Casteddu, 2009
  • (IT) Francesco Casula, Letteratura e civiltà della Sardegna, Vol. I, Patiolla, Grafica del Parteolla, 2011, pp. 102-112, ISBN 978-88-96778-61-6, OCLC 828215218.
  • (IT) Francesco Casula, Letteratura e civiltà della Sardegna. Vol. II, Patiolla, Edizioni Grafica del Parteolla, 2013, ISBN 978-88-6791-018-2, OCLC 931462627.
  • (ITSC) Francesco Casula, Letteratura e Civiltà della Sardegna - Volume III - Il Teatro in Lingua Sarda, Patiolla, Grafica Del Parteolla, 2020, ISBN 978-88-6791-231-5.
  • Patrizia Serra (a incuru de), Questioni di letteratura sarda. Un paradigma da definire, Milanu, 2012 ISBN 978-88-204-1071-1